heel makkelijk, heel lekker. en een goede voorbereiding op de over het algemeen zware kerstdiners. namelijk: salade van spinazie met gedroogde vijgen en
dadels, appel, geitenkaas en pitten.
klop in een kom een dressing van
mosterd, een fijngesnipperd sjalotje, teentje knoflook, scheutje
honing of agave, citroen, balsamico en olijfolie. de verhoudingen kun
je naar je eigen smaak aanpassen. knip of snijd de vijgen, dadels en
een appeltje in lucifers en meng goed met de dressing. doe de
spinazie erbij maar wacht met mengen. verdeel de geitenkaas (ik
gebruikte plakjes hollandse geitenkaas) en de pitten en/of nootjes (ik
gebruikte pompoenpitten, zonnebloempitten en een paar amandelen) over
de sla en meng pas als je gaat eten. breng op smaak met zout en peper. lekker met quinoa als je het wat meer substantieel wilt maken.
net als het ongemerkt steeds slechter ging, gaat het nu ongemerkt steeds beter. met elke kilo die ik afviel, kwam er een beetje anorexia bij maar met elke kilo die ik aankom lijkt er een beetje anorexia te verdwijnen. de angst om aan te komen wordt echt minder naarmate ik meer aankom, en dat had ik niet gedacht. anderen zeiden het, ik las het. maar pas als je het zelf meemaakt, weet je dat het klopt. lastig, want ik zou zo graag aan anderen willen vertellen dat het echt zo is. dat het over gaat en op zijn minst dat het allemaal makkelijker wordt. ik ben bang dat het niet zo veel zin heeft om dat te zeggen en ik vrees dat iedereen daar 'zelf achter moet komen'. toch doe ik het, voor het geval het wél helpt.
ik vond het altijd een beetje denigrerend als mensen tegen me zeiden dat het heus wel over ging, vooral als ze het idee hadden dat ze wisten hoe ik me voelde. alsof ik er gewoon even achter moest komen hoe het moest. alsof het een of andere puzzel was die ik op moest lossen. alsof er een logische oplossing was die ik de hele tijd al over het hoofd zag. alsof ik iets niet kon wat zij allang hadden gedaan. rot op, dat dacht ik. onzin natuurlijk, en heel onaardig bovendien, maar zo voelde het. dat ik die klote-anorexia niet de baas kon voelde als een voortdurende mislukking en dat anderen dat blijkbaar wel konden, fluitend, maakte het niet echt makkelijker. gelukkig merk ik eindelijk dat het allemaal beter wordt, op mijn manier. de enige manier denk ik.
aankomen is dus zeg maar echt mijn ding nu. en dat is voor het eerst óók fijn, in plaats van alleen maar verschrikkelijk. want dat is het nog, en dat zal nog wel even zo blijven maar dat geeft niet. vergeleken bij hoe het ging, gaat het nu zo belachelijk veel beter en dat merk ik in alles. het is zo'n opluchting om niet meer over elk hapje te twijfelen en om niet meer de dag met honger door te worstelen. om me niet meer altijd somber te zijn, en onaardig, en om me altijd te schamen voor mijn veel te dunne lichaam. natuurlijk ben ik er nog niet, dat weet ik heus wel. maar ik ben zo ontzettend blij met elke kleine verbetering en ik ben zo opgelucht dat de sneeuwbal de goede kant op lijkt te rollen. een jaar geleden had ik echt niet gedacht dat ik me nu zo zou voelen en zo ontspannen zou kunnen schrijven over die ellende alsof het al verleden tijd is. geweldig.
laat die kerst maar komen, kan ik hebben. en dat is wel eens anders geweest.
lekkere dressing maakt alles af; of het nou gewoon wat sla is, of quinoa, of geroosterde groenten. en hoewel een scheutje lekkere olijfolie en een beetje citroensap soms ook alles is wat je nodig hebt, geeft een echte dressing net dat beetje je ne sais quoi aan je eten. bovendien is het handig om dressing in een potje te maken en is het dus een perfecte manier om bijvoorbeeld het allerlaatste restje notenpasta op te maken. of de olie van zongedroogde tomaatjes. of een restje mosterd. you name it. je kunt eindeloos variëren met dressings, er zijn alleen een paar dingen belangrijk. het lekkerste vind ik om drie delen olie met een deel azijn als basis aan te houden, waarbij je de azijn eventueel kunt vervangen door citroensap. als
je eigeel als basis gebruikt, wordt het een romige, mayonaise-achtige
dressing. dat soort dressings maak ik zelf minder vaak omdat het vrij zwaar is maar het is wel erg lekker.
omdat je altijd maar een klein beetje dressing gebruikt en je het samen met andere dingen eet, mag de smaak best sterk zijn. proeven is dus heel belangrijk, alle smaken moeten in balans zijn maar wel uitgesproken. de olie die je kunt gebruiken kan van alles zijn en is afhankelijk van wat voor smaak je zoekt. in een dressing met sterke smaken kun je het beste een neutrale olie gebruiken, zoals zonnebloemolie, koolzaadolie of een niet al te uitgesproken olijfolie. ik gebruik ook vaak verschillende soorten olie: een beetje olijfolie met wat walnootolie bijvoorbeeld.
hetzelfde geldt voor azijn: de mogelijkheden zijn oneindig. wijnazijn, balsamicoazijn, appelciderazijn, tomatenazijn en walnootazijn zijn een paar van mijn favorieten. door een beetje mosterd aan je dressing toe te voegen krijg je niet alleen meer smaak, maar ook een mooie substantie; de mosterd werkt net als bij mayonaise als emulgator.
als je de basis hebt, kun je verder gebruiken wat je lekker vindt. olie en azijn met wat knoflook, een fijngesnipperd sjalotje, een klein beetje mosterd, zout en peper is een klassieke franse vinaigrette die ik vaak maak. gedroogde of verse kruiden, notenpasta, een beetje yoghurt of karnemelk, sesam- of maanzaad zijn allemaal voorbeelden van goede dressingingrediënten.
voor zachte groente als sla geldt dat je de dressing pas op het allerlaatst moet toevoegen, en altijd maar een klein beetje; anders eindig je met een zielig hoopje natte sla. het makkelijkst is om een beetje dressing in een kom te doen en de sla er bovenop te doen. als je gaat eten hussel je het voorzichtig door elkaar. je kunt de dressing op tafel zetten zodat je makkelijk nog wat kunt pakken maar te veel dressing is vooral bij sla echt niet lekker. bij stevige dingen als linzen, wortel, knolselderij of zoete aardappel is het juist lekker als je de dressing er van tevoren op doet zodat de smaken goed kunnen intrekken.
door een leeg potje te gebruiken kun je de dressing makkelijk schudden, bewaren en de verhoudingen goed bepalen. en dus goed een restje notenpasta op maken, zoals in deze hazelnootdressing:
doe drie delen olijfolie met een deel appelciderazijn, een beetje mosterd, hazelnootpasta naar smaak of naar wat er nog in het potje zit, zout, peper en wat maanzaadjes in een leeg potje en schud goed. kun je in de koelkast nog minstens drie dagen bewaren.
(deze dressing is heel lekker bij geroosterde knolselderij vond ik, met wat extra geplette en geroosterde hazelnoten erover. en het ziet er pretty as a picture uit door het maanzaad. met hazelnootpasta bedoel ik natuurlijk wel pasta van hazelnoten, en geen nutella. hopelijk zeg ik dit geheel ten overvloede maar je weet het niet.
appelciderazijn schijnt een soort wondermiddel te zijn en werkt ook perfect als tonic/toner. een deel azijn, een deel rozenwater: dat is alles. maar ik dwaal af. je kunt de verschillende soorten azijn bij de supermarkt kopen, de natuurwinkel of bij gespecialiseerde olie en azijnwinkels als meeuwig. sowieso een van de leukste winkels van nederland als je het mij vraagt. over dress gesproken: dress your family in corduroy and denim van david sedaris is geweldig. alles van hem trouwens)
hoewel ik er verder niets mee te maken heb, voelde ik me zaterdag toch een beetje een trotse moeder toen ik mijn vriendinnetje én collega kat bij geniet zaterdag op de zelfgemaakte markt in utrecht zag. in de jaren dat we elkaar kennen, hebben we het ontelbaar vaak gehad over wat we van plan zijn en wat voor dingen we ooit samen zullen beginnen. in de tussentijd heeft kat het gewoon gedaan. een eigen taartenbedrijfje beginnen bijvoorbeeld: stukkie taart. en dat gaat hartstikke goed. zo stonden ze dus afgelopen zaterdag op de markt op de mariaplaats met hun zelfgemaakte pompoentaart, speculaastaart, arretjescake, en spruitjes-rookkaastaart, om maar eens wat voorbeelden te noemen. ze verkochten alle taarten die ze gemaakt hadden. omdat ik weet hoe lang kat hier mee bezig is geweest, is het zo ontzettend leuk om te zien dat het goed gaat en haar idee werkelijkheid is geworden. gelukkig bakten ze ook een speculaastaart voor geniet en kan iedereen de komende dagen nog komen proeven bij de leukste eetwinkel van nederland.
(naast stukkie taart stond independent barista wilco admiraal met perfecte koffie. de soja-latte die ik bestelde was een van de lekkerste die ik in tijden heb geproefd. hij gebruikt de panamaria espresso van boot, the golden coffee box in baarn)
wat is dat toch met restjes? op de een of andere manier lijkt eten lekkerder als ik het gemaakt heb met dingen die ik over had. misschien ook omdat je er dan geen hoge verwachtingen van hebt, die tegen kunnen vallen.
vandaag at ik een echt restje van turkse aubergine, koolraap, appel en tempeh.
snijd een blok tempeh in blokjes en doe ze, besprenkeld met een beetje olijfolie, ongeveer tien minuten op tweehonderd graden in de oven. ondertussen snijd je twee turkse aubergines in kleine blokjes en bak je die op hoog vuur in een klein beetje kokosolie. doe er na een paar minuten een gesnipperde ui, een fijngesneden teentje knoflook, een handje in reepjes gesneden koolraap en een in blokjes gesneden appel bij. haal de tempeh uit de oven en bak even mee met de groenten en wat chilivlokken naar smaak. breng op smaak met een beetje citroensap, zout en peper en bestrooi met wat fijngeknipte koriander.
(turkse aubergine is smaller en dunner dan normale aubergine. deze bevat minder vocht en heeft dus meer smaak. kun je kopen bij veel turkse of marokkaanse winkels of bij de toko. je kunt ook gewone aubergine gebruiken. tempeh is gemaakt van gefermenteerde sojabonen en is behalve gezond heel erg lekker. je kunt het bij elke toko en in sommige supermarkten kopen. als je geen zin hebt om de tempeh apart in de oven te doen kun je het ook meebakken. wordt het wel iets minder lekker vind ik zelf maar het scheelt wel tijd en moeite)
als er één onderwerp is waar iedereen een mening over heeft is het wel eten. en dat kan voor felle discussies zorgen. vooral termen als bio-industrie, kilo-knaller en biologisch zorgen voor genoeg gespreksstof en overeenstemming, ofwel voor knallende ruzie.
ik vind het moeilijk om te bepalen wat goed voor me is, en wat niet. inzichten en onderzoeken lijken per minuut te veranderen en hoe meer ik weet en lees, hoe ingewikkelder alles lijkt. vaak zelfbenoemde deskundigen spreken elkaar tegen en elk onderzoek wordt in het voordeel van wie het aanhaalt uitgelegd. zelfs als je probeert om het helemaal goed te doen, blijven er tegenstrijdigheden. en zijn er altijd verschillende belangen die je tegen elkaar moet afwegen, zoals ik al eerder schreef.
soms lijkt het me heerlijk om gewoon te kopen en te eten waar ik zin in heb, en er niet over na te denken. toch kan ik me dat niet voorstellen, en niet alleen door mijn anorexia. ik heb altijd op etiketten gelet en heb veel gelezen en gekeken over eten. misschien wel te veel. door programma's als de keuringsdienst van waarde wantrouw ik bijvoorbeeld ongeveer elk keurmerk, tot het tegendeel bewezen is. ik gooi nooit gedachteloos iets in mijn mandje en daar sta ik helemaal achter, maar dat is ook wel eens vermoeiend.
toch denk ik wel dat alles begint bij bewustwording. bij alles, en zeker op het gebied van eten. als je je bewust bent van wat je doet, ben je al meer dan halverwege geloof ik. dan kun je er misschien nog niet altijd iets aan doen, maar ben je er wel op een andere manier mee bezig.
door alle therapie die ik de afgelopen vier jaar heb gehad, denk ik dat ik best veel inzicht heb in mijn eigen gedrag en patronen. dat betekent niet dat ik het altijd anders en beter kan doen, maar wel dat ik het herken en het in ieder geval probeer te veranderen. dat is misschien ook een kenmerk van mijn generatie: jezelf en je omgeving tot in den treure analyseren. aanstellerij, navelstaarderij, ijdelheid en gebrek aan echte problemen zullen veel oudere mensen denken. en dat is af en toe misschien ook zo. maar ik denk wel dat de zelfkennis die je opdoet door zo veel over jezelf na te denken en te praten je helpt in je dagelijks leven en in relatie tot anderen. want ik denk dat pas als je weet hoe je doet, je er iets aan kan veranderen. voor het geval je iets wílt veranderen natuurlijk.
genoeg gezeurd: tijd voor een snelle pompoenpuree. want pompoenen zijn er nog steeds in overvloed. zo ook bij mijn supermarkt, voor tachtig cent! kan ik niet laten liggen natuurlijk.
ik sneed mijn pompoen in tweeën en deed hem in de oven tot hij zacht was. ongeveer een half uur op tweehonderd graden voor een klein pompoentje. je kunt de pompoen ook in stukken hakken, koken of stomen en dan schillen maar dat is wat meer werk. en zoals nigel slater altijd zegt: pumpkins in general hate water. in de oven wordt de pompoen wat zoeter en aromatischer. als de pompoen zacht is haal je de zaden eruit, de schil er af en doe je het in een kom. pureer met five-spice poeder naar smaak, een beetje citroen-sap en schil, flink wat zwarte peper en zout. klaar! lekker met graan, quinoa of parelgort bijvoorbeeld met veel fijngeknipte koriander en/of platte peterselie. of bij sla, bestrooid met geroosterde pitten. je kunt het goed opwarmen met een scheutje bouillon of amandelmelk in een pannetje. wel goed blijven roeren want het brandt makkelijk aan.
en wat was het mooi en helder. ik kwam een knalblauwe lucht mét halve maan tegen toen ik een stukje ging lopen vanmorgen.
toen ik thuiskwam zag ik dit op facebook. een filmpje van sarah britton, van de weblog oh she glows. echt mijn voorbeeld en een enorme bron van inspiratie. ik vind het ook zo fijn dat er mensen als zij zijn om tegenwicht te bieden aan boze die-hard veganisten met geitenwollensokken en sandalen, een beeld waar iedereen die bewust eet volgens mij last van heeft. geen dierlijke producten eten omdat het lekkerder is, je er mooi, lang en gelukkig van wordt en niet alleen maar omdat je tegen vlees bent.
op aanraden van mijn moeder keek ik de aflevering van de slag om brussel over soja. ik had wel een stukje gezien maar de hele uitzending maakte veel indruk. de insteek van het programma was vooral het verklaren van de extreem lage prijs van vlees in de supermarkt, en dan met name de kiloknallers. als fel tegenstander van goedkope kilo's vlees ben ik blij dat er mensen zijn die daar verstandige programma's over maken en uitzoeken hoe het nou echt zit. het programma was voor mij niet zo zeer een openbaring, maar meer een bevestiging van het idee wat ik al had.
de import van goedkope soja voor veevoer zorgt niet alleen voor massale kap van bossen maar maakt ook dat het voor boeren rendabeler is om soja uit brazilië te halen dan het is om zelf voedsel voor hun vee te verbouwen. door een ingewikkeld systeem van europese subsidie wordt dit effect alleen maar versterkt. initiatieven van nederlandse boeren om lupine te verbouwen, waarmee ze bijvoorbeeld hun varkens ook kunnen voorzien van eiwit, worden hiermee ongeveer teniet gedaan. pogingen van groene politici in brussel hebben niets opgeleverd en hebben dankzij de enorme bio-industrielobby's juist het tegenovergestelde bewerkstelligd. in dit geval gaat het niet alleen om de milieuschade, maar ook om het feit dat je een enorme afhankelijkheid van buitenlandse sojaproducenten creëert. de oplossing ligt vooral in het helpen van boeren die hun eigen veevoer produceren, vandaar het 'eigen eiwit eerst' moment.
ik ben zo blij dat dit soort programma's nog gemaakt worden bij de publieke omroep. en ik hoop dat de bezuinigingen er niet voor zorgen dat er alleen nog maar gekeken wordt naar amusementswaarde, en dat bijvoorbeeld de slag om brussel en de keuringsdienst van waarde gemaakt blijven worden. de aflevering van de slag om brussel over de megastallensubsidie is ook meer dan de moeite waard, en eigenlijk alle afleveringen.
kijk de slag om brussel hier terug en bedenk vooral zelf wat je hier van vindt.
een van de recepten voor speltotto uit veg! in combinatie met een zakje koolraap wat ik nog had brachten me op dit recept. parelotto, met parelgort in plaats van rijst. en wat is het toch leuk om iets voor het eerst te maken, vooral als het eindresultaat heel geslaagd is.
ik gebruikte hier parelgort en een restje spelt maar je kunt dit ook met andere soorten graan maken of met rijst, dan is het gewoon risotto. voor driehonderd gram spelt gebruik je ongeveer een liter groentebouillon volgens veg! maar het verschilt per graansoort hoe veel vocht het opneemt. uitproberen dus.en goed proeven of het graan al zacht genoeg is.
begin met het schillen en in lucifers snijden van de koolraap als je niet net als ik een kant en klaar zakje gebruikt. fruit vervolgens een fijngesnipperde ui met een fijngesneden teentje knoflook in kokosolie op laag vuur, ongeveer vijf minuten. doe de koolraap en twee flinke handen parelgort erbij en bak even mee. blus af met een scheut warme groentebouillon en roer goed tot het vocht grotendeels is opgenomen. doe er een nieuwe scheut bouillon bij en blijf (in ieder geval regelmatig) roeren. zo ga je door, tot je het idee hebt dat de parelgort of ander graan weinig vocht meer opneemt. bij mij duurde dit ongeveer vijfentwintig minuten. proef of het allemaal zacht genoeg is en breng op smaak met wat zout en veel zwarte peper. in veg! gebruikt hugh fearnley-whittingstall parmezaanse kaas en boter maar om het licht te houden sla ik dat over. ik roerde er wat citroen-rasp en sap, fijngeknipte munt en platte peterselie en een heel klein beetje geitenkaas doorheen.
(ik gebruik hier knoflook uit een potje. vast minder verstandig dan verse knoflook maar na drie keer oude knoflook te hebben gekocht was ik daar een beetje klaar mee. vergeet de geitenkaas als je veganistisch eet)
vanmorgen ontbeet ik met een mousse van banaan en avocado. dit maak je door een bevroren banaan te pureren met een avocado, een beetje stevia en wat citroensap. voedzaam, makkelijk te maken, rijk aan goede vetten en vooral heel erg lekker.
(ook lekker met wat ahornsiroop in plaats van stevia en bestrooid met wat geroosterde pompoenpitten)
gelukkig zitten er behalve heel veel nadelen (koud, nat, KOUD, donker) ook voordelen aan de winter. zoals binnen blijven met elle eten, elle wonen en uitzicht op de net ingelijste prachtige foto uit de campagne van martin margiela voor h&m.
die geroosterde wortel en pastinaak kwamen de dag erna goed van pas. ik at ze koud met wat rucola, spinazie, granaatappelpitjes, een klein beetje geitenkaas, geroosterde pitten, wat gedroogde moerbeien en een dressing van balsamico maturato van meeuwig (de lekkerste!), olijfolie uit sicilië van meeuwig (ook de lekkerste!), zout en peper.
(ik gebruikte moerbeien omdat ik ze lekkerder vind dan rozijnen en ze ongeveer overal goed voor schijnen te zijn. schijnen, want volgende week kan het weer helemaal anders zijn natuurlijk. je kunt ook rozijnen gebruiken, of in lucifers gesneden dadels)
na het maken van pompoensoep had ik een stuk geroosterde pompoen over. en een half blikje linzen. dat, in combinatie met de groenten uit de oven die ik had gemaakt, maakte dat ik zin had om pompoenhummus te maken. of wat daar voor door moet gaan, want met de oorspronkelijke hummus heeft het weinig te maken, behalve dat ik tahin gebruik. heel erg lekker bij salade, met brood, of bij geroosterde groenten dus. je kunt het ook zonder linzen maken, maar ik vind het dan snel een beetje weeïg van smaak. ik gebruikte restjes dus wederom zijn de hoeveelheden allesbehalve nauwkeurig.
pureer ongeveer een halve geroosterde of gekookte pompoen met een half blikje linzen, een flinke scheut olijfolie, walnootolie of lijnzaadolie, wat harissa naar smaak, een eetlepel tahin, een halve eetlepel witte misopasta, een scheutje citroensap, een scheutje water en wat zout tot een mooi glad geheel. bestrooi met wat fijngeknipte munt.
(je kunt de miso weglaten maar ik vond de smaak heel bijzonder zo. na het opruimen van mijn keukenkastjes had ik ook weer sumak, een besje met een citrusachtige smaak. daar bestrooide ik de hummus dus ook mee. hieronder een foto van mijn keukenkastje, helaas is dit de foto ná het opruimen. ik wil een grotere keuken!)
ik ben een overtuigd oven-fan. mijn oven is piepklein maar ik gebruik hem heel veel, onder toeziend oog van yves saint laurent. vooral wintergroenten die nu overal goedkoop te krijgen zijn, houden van de oven. pompoen, knolselderij, bloemkool, bietjes, wortel, zoete aardappel, pastinaak, venkel en ui. bijvoorbeeld. je hoeft ze alleen even schoon te maken en hebt er verder geen omkijken naar. pompoen en zoete aardappel kun je zelfs zonder te schillen in de oven doen, dat schillen is daarna ineens geen drama meer.
een van mijn ovenlievelingen is wortel en zoete aardappel met een kruidige olie om het wat spannender te maken. deze keer had ik ook nog wat pastinaak dus deed ik die er ook maar bij. ik maak altijd veel omdat je hier wel even de tijd voor moet hebben en de groenten de dagen daarna een ideale saladebasis zijn.
maak de olie door een flinke scheut olijfolie, harissa naar smaak, wat kaneel of five-spice poeder, een beetje agavesiroop of honing en wat citroensap even te mengen. schil vervolgens de winterwortels, pastinaken en zoete aardappel met een dunschiller en snijd ze in dunne repen. spreid ze uit op een bakplaat en schenk de olie erover. meng even goed, doe er eventueel nog wat takjes tijm of rozemarijn bij en doe in de oven op tweehonderd graden, ongeveer vijfenveertig minuten. breng op smaak met zout en bestrooi eventueel met wat pitten.
(harissa is een pasta op basis van rode pepers die je bij elke turkse of marokkaanse winkel kunt kopen. ideaal om in je kast te hebben omdat het ontzettend lekker is om bijvoorbeeld dressings of marinades mee te maken en omdat het veel makkelijker is dan pepers en knoflook snijden. als je dit niet hebt kun je het in dit recept vervangen door een teentje fijngesneden knoflook, een halve fijngesneden rode peper en wat zout)
ik heb een sapcentrifuge. daar ben ik heel blij mee, maar het is best veel werk om een sapje te maken. en omdat ik best lui en heel ongeduldig ben, heb ik daar niet altijd zin in. of vaak geen zin in eigenlijk, zeker nu het winter is. iets staafmixeren vind ik een stuk minder erg dus heb ik het heerlijke sapje wat ik bij carla's conditorie in utrecht dronk geprobeerd na te maken.
doe een halve liter vers sinaasappelsap met een halve avocado, drie dadels en verse munt naar smaak in een kan en staafmixer het mooi glad. of doe het in een blender als je die hebt.
(ik gebruikte het verse sinaasappelsap van ah maar je kunt het natuurlijk ook zelf persen. vast nog lekkerder)
