heel makkelijk, heel lekker. en een goede voorbereiding op de over het algemeen zware kerstdiners. namelijk: salade van spinazie met gedroogde vijgen en
dadels, appel, geitenkaas en pitten.
klop in een kom een dressing van
mosterd, een fijngesnipperd sjalotje, teentje knoflook, scheutje
honing of agave, citroen, balsamico en olijfolie. de verhoudingen kun
je naar je eigen smaak aanpassen. knip of snijd de vijgen, dadels en
een appeltje in lucifers en meng goed met de dressing. doe de
spinazie erbij maar wacht met mengen. verdeel de geitenkaas (ik
gebruikte plakjes hollandse geitenkaas) en de pitten en/of nootjes (ik
gebruikte pompoenpitten, zonnebloempitten en een paar amandelen) over
de sla en meng pas als je gaat eten. breng op smaak met zout en peper. lekker met quinoa als je het wat meer substantieel wilt maken.
net als het ongemerkt steeds slechter ging, gaat het nu ongemerkt steeds beter. met elke kilo die ik afviel, kwam er een beetje anorexia bij maar met elke kilo die ik aankom lijkt er een beetje anorexia te verdwijnen. de angst om aan te komen wordt echt minder naarmate ik meer aankom, en dat had ik niet gedacht. anderen zeiden het, ik las het. maar pas als je het zelf meemaakt, weet je dat het klopt. lastig, want ik zou zo graag aan anderen willen vertellen dat het echt zo is. dat het over gaat en op zijn minst dat het allemaal makkelijker wordt. ik ben bang dat het niet zo veel zin heeft om dat te zeggen en ik vrees dat iedereen daar 'zelf achter moet komen'. toch doe ik het, voor het geval het wél helpt.
ik vond het altijd een beetje denigrerend als mensen tegen me zeiden dat het heus wel over ging, vooral als ze het idee hadden dat ze wisten hoe ik me voelde. alsof ik er gewoon even achter moest komen hoe het moest. alsof het een of andere puzzel was die ik op moest lossen. alsof er een logische oplossing was die ik de hele tijd al over het hoofd zag. alsof ik iets niet kon wat zij allang hadden gedaan. rot op, dat dacht ik. onzin natuurlijk, en heel onaardig bovendien, maar zo voelde het. dat ik die klote-anorexia niet de baas kon voelde als een voortdurende mislukking en dat anderen dat blijkbaar wel konden, fluitend, maakte het niet echt makkelijker. gelukkig merk ik eindelijk dat het allemaal beter wordt, op mijn manier. de enige manier denk ik.
aankomen is dus zeg maar echt mijn ding nu. en dat is voor het eerst óók fijn, in plaats van alleen maar verschrikkelijk. want dat is het nog, en dat zal nog wel even zo blijven maar dat geeft niet. vergeleken bij hoe het ging, gaat het nu zo belachelijk veel beter en dat merk ik in alles. het is zo'n opluchting om niet meer over elk hapje te twijfelen en om niet meer de dag met honger door te worstelen. om me niet meer altijd somber te zijn, en onaardig, en om me altijd te schamen voor mijn veel te dunne lichaam. natuurlijk ben ik er nog niet, dat weet ik heus wel. maar ik ben zo ontzettend blij met elke kleine verbetering en ik ben zo opgelucht dat de sneeuwbal de goede kant op lijkt te rollen. een jaar geleden had ik echt niet gedacht dat ik me nu zo zou voelen en zo ontspannen zou kunnen schrijven over die ellende alsof het al verleden tijd is. geweldig.
laat die kerst maar komen, kan ik hebben. en dat is wel eens anders geweest.
lekkere dressing maakt alles af; of het nou gewoon wat sla is, of quinoa, of geroosterde groenten. en hoewel een scheutje lekkere olijfolie en een beetje citroensap soms ook alles is wat je nodig hebt, geeft een echte dressing net dat beetje je ne sais quoi aan je eten. bovendien is het handig om dressing in een potje te maken en is het dus een perfecte manier om bijvoorbeeld het allerlaatste restje notenpasta op te maken. of de olie van zongedroogde tomaatjes. of een restje mosterd. you name it. je kunt eindeloos variëren met dressings, er zijn alleen een paar dingen belangrijk. het lekkerste vind ik om drie delen olie met een deel azijn als basis aan te houden, waarbij je de azijn eventueel kunt vervangen door citroensap. als
je eigeel als basis gebruikt, wordt het een romige, mayonaise-achtige
dressing. dat soort dressings maak ik zelf minder vaak omdat het vrij zwaar is maar het is wel erg lekker.
omdat je altijd maar een klein beetje dressing gebruikt en je het samen met andere dingen eet, mag de smaak best sterk zijn. proeven is dus heel belangrijk, alle smaken moeten in balans zijn maar wel uitgesproken. de olie die je kunt gebruiken kan van alles zijn en is afhankelijk van wat voor smaak je zoekt. in een dressing met sterke smaken kun je het beste een neutrale olie gebruiken, zoals zonnebloemolie, koolzaadolie of een niet al te uitgesproken olijfolie. ik gebruik ook vaak verschillende soorten olie: een beetje olijfolie met wat walnootolie bijvoorbeeld.
hetzelfde geldt voor azijn: de mogelijkheden zijn oneindig. wijnazijn, balsamicoazijn, appelciderazijn, tomatenazijn en walnootazijn zijn een paar van mijn favorieten. door een beetje mosterd aan je dressing toe te voegen krijg je niet alleen meer smaak, maar ook een mooie substantie; de mosterd werkt net als bij mayonaise als emulgator.
als je de basis hebt, kun je verder gebruiken wat je lekker vindt. olie en azijn met wat knoflook, een fijngesnipperd sjalotje, een klein beetje mosterd, zout en peper is een klassieke franse vinaigrette die ik vaak maak. gedroogde of verse kruiden, notenpasta, een beetje yoghurt of karnemelk, sesam- of maanzaad zijn allemaal voorbeelden van goede dressingingrediënten.
voor zachte groente als sla geldt dat je de dressing pas op het allerlaatst moet toevoegen, en altijd maar een klein beetje; anders eindig je met een zielig hoopje natte sla. het makkelijkst is om een beetje dressing in een kom te doen en de sla er bovenop te doen. als je gaat eten hussel je het voorzichtig door elkaar. je kunt de dressing op tafel zetten zodat je makkelijk nog wat kunt pakken maar te veel dressing is vooral bij sla echt niet lekker. bij stevige dingen als linzen, wortel, knolselderij of zoete aardappel is het juist lekker als je de dressing er van tevoren op doet zodat de smaken goed kunnen intrekken.
door een leeg potje te gebruiken kun je de dressing makkelijk schudden, bewaren en de verhoudingen goed bepalen. en dus goed een restje notenpasta op maken, zoals in deze hazelnootdressing:
doe drie delen olijfolie met een deel appelciderazijn, een beetje mosterd, hazelnootpasta naar smaak of naar wat er nog in het potje zit, zout, peper en wat maanzaadjes in een leeg potje en schud goed. kun je in de koelkast nog minstens drie dagen bewaren.
(deze dressing is heel lekker bij geroosterde knolselderij vond ik, met wat extra geplette en geroosterde hazelnoten erover. en het ziet er pretty as a picture uit door het maanzaad. met hazelnootpasta bedoel ik natuurlijk wel pasta van hazelnoten, en geen nutella. hopelijk zeg ik dit geheel ten overvloede maar je weet het niet.
appelciderazijn schijnt een soort wondermiddel te zijn en werkt ook perfect als tonic/toner. een deel azijn, een deel rozenwater: dat is alles. maar ik dwaal af. je kunt de verschillende soorten azijn bij de supermarkt kopen, de natuurwinkel of bij gespecialiseerde olie en azijnwinkels als meeuwig. sowieso een van de leukste winkels van nederland als je het mij vraagt. over dress gesproken: dress your family in corduroy and denim van david sedaris is geweldig. alles van hem trouwens)
hoewel ik er verder niets mee te maken heb, voelde ik me zaterdag toch een beetje een trotse moeder toen ik mijn vriendinnetje én collega kat bij geniet zaterdag op de zelfgemaakte markt in utrecht zag. in de jaren dat we elkaar kennen, hebben we het ontelbaar vaak gehad over wat we van plan zijn en wat voor dingen we ooit samen zullen beginnen. in de tussentijd heeft kat het gewoon gedaan. een eigen taartenbedrijfje beginnen bijvoorbeeld: stukkie taart. en dat gaat hartstikke goed. zo stonden ze dus afgelopen zaterdag op de markt op de mariaplaats met hun zelfgemaakte pompoentaart, speculaastaart, arretjescake, en spruitjes-rookkaastaart, om maar eens wat voorbeelden te noemen. ze verkochten alle taarten die ze gemaakt hadden. omdat ik weet hoe lang kat hier mee bezig is geweest, is het zo ontzettend leuk om te zien dat het goed gaat en haar idee werkelijkheid is geworden. gelukkig bakten ze ook een speculaastaart voor geniet en kan iedereen de komende dagen nog komen proeven bij de leukste eetwinkel van nederland.
(naast stukkie taart stond independent barista wilco admiraal met perfecte koffie. de soja-latte die ik bestelde was een van de lekkerste die ik in tijden heb geproefd. hij gebruikt de panamaria espresso van boot, the golden coffee box in baarn)
wat is dat toch met restjes? op de een of andere manier lijkt eten lekkerder als ik het gemaakt heb met dingen die ik over had. misschien ook omdat je er dan geen hoge verwachtingen van hebt, die tegen kunnen vallen.
vandaag at ik een echt restje van turkse aubergine, koolraap, appel en tempeh.
snijd een blok tempeh in blokjes en doe ze, besprenkeld met een beetje olijfolie, ongeveer tien minuten op tweehonderd graden in de oven. ondertussen snijd je twee turkse aubergines in kleine blokjes en bak je die op hoog vuur in een klein beetje kokosolie. doe er na een paar minuten een gesnipperde ui, een fijngesneden teentje knoflook, een handje in reepjes gesneden koolraap en een in blokjes gesneden appel bij. haal de tempeh uit de oven en bak even mee met de groenten en wat chilivlokken naar smaak. breng op smaak met een beetje citroensap, zout en peper en bestrooi met wat fijngeknipte koriander.
(turkse aubergine is smaller en dunner dan normale aubergine. deze bevat minder vocht en heeft dus meer smaak. kun je kopen bij veel turkse of marokkaanse winkels of bij de toko. je kunt ook gewone aubergine gebruiken. tempeh is gemaakt van gefermenteerde sojabonen en is behalve gezond heel erg lekker. je kunt het bij elke toko en in sommige supermarkten kopen. als je geen zin hebt om de tempeh apart in de oven te doen kun je het ook meebakken. wordt het wel iets minder lekker vind ik zelf maar het scheelt wel tijd en moeite)
als er één onderwerp is waar iedereen een mening over heeft is het wel eten. en dat kan voor felle discussies zorgen. vooral termen als bio-industrie, kilo-knaller en biologisch zorgen voor genoeg gespreksstof en overeenstemming, ofwel voor knallende ruzie.
ik vind het moeilijk om te bepalen wat goed voor me is, en wat niet. inzichten en onderzoeken lijken per minuut te veranderen en hoe meer ik weet en lees, hoe ingewikkelder alles lijkt. vaak zelfbenoemde deskundigen spreken elkaar tegen en elk onderzoek wordt in het voordeel van wie het aanhaalt uitgelegd. zelfs als je probeert om het helemaal goed te doen, blijven er tegenstrijdigheden. en zijn er altijd verschillende belangen die je tegen elkaar moet afwegen, zoals ik al eerder schreef.
soms lijkt het me heerlijk om gewoon te kopen en te eten waar ik zin in heb, en er niet over na te denken. toch kan ik me dat niet voorstellen, en niet alleen door mijn anorexia. ik heb altijd op etiketten gelet en heb veel gelezen en gekeken over eten. misschien wel te veel. door programma's als de keuringsdienst van waarde wantrouw ik bijvoorbeeld ongeveer elk keurmerk, tot het tegendeel bewezen is. ik gooi nooit gedachteloos iets in mijn mandje en daar sta ik helemaal achter, maar dat is ook wel eens vermoeiend.
toch denk ik wel dat alles begint bij bewustwording. bij alles, en zeker op het gebied van eten. als je je bewust bent van wat je doet, ben je al meer dan halverwege geloof ik. dan kun je er misschien nog niet altijd iets aan doen, maar ben je er wel op een andere manier mee bezig.
door alle therapie die ik de afgelopen vier jaar heb gehad, denk ik dat ik best veel inzicht heb in mijn eigen gedrag en patronen. dat betekent niet dat ik het altijd anders en beter kan doen, maar wel dat ik het herken en het in ieder geval probeer te veranderen. dat is misschien ook een kenmerk van mijn generatie: jezelf en je omgeving tot in den treure analyseren. aanstellerij, navelstaarderij, ijdelheid en gebrek aan echte problemen zullen veel oudere mensen denken. en dat is af en toe misschien ook zo. maar ik denk wel dat de zelfkennis die je opdoet door zo veel over jezelf na te denken en te praten je helpt in je dagelijks leven en in relatie tot anderen. want ik denk dat pas als je weet hoe je doet, je er iets aan kan veranderen. voor het geval je iets wílt veranderen natuurlijk.
genoeg gezeurd: tijd voor een snelle pompoenpuree. want pompoenen zijn er nog steeds in overvloed. zo ook bij mijn supermarkt, voor tachtig cent! kan ik niet laten liggen natuurlijk.
ik sneed mijn pompoen in tweeën en deed hem in de oven tot hij zacht was. ongeveer een half uur op tweehonderd graden voor een klein pompoentje. je kunt de pompoen ook in stukken hakken, koken of stomen en dan schillen maar dat is wat meer werk. en zoals nigel slater altijd zegt: pumpkins in general hate water. in de oven wordt de pompoen wat zoeter en aromatischer. als de pompoen zacht is haal je de zaden eruit, de schil er af en doe je het in een kom. pureer met five-spice poeder naar smaak, een beetje citroen-sap en schil, flink wat zwarte peper en zout. klaar! lekker met graan, quinoa of parelgort bijvoorbeeld met veel fijngeknipte koriander en/of platte peterselie. of bij sla, bestrooid met geroosterde pitten. je kunt het goed opwarmen met een scheutje bouillon of amandelmelk in een pannetje. wel goed blijven roeren want het brandt makkelijk aan.
en wat was het mooi en helder. ik kwam een knalblauwe lucht mét halve maan tegen toen ik een stukje ging lopen vanmorgen.
toen ik thuiskwam zag ik dit op facebook. een filmpje van sarah britton, van de weblog oh she glows. echt mijn voorbeeld en een enorme bron van inspiratie. ik vind het ook zo fijn dat er mensen als zij zijn om tegenwicht te bieden aan boze die-hard veganisten met geitenwollensokken en sandalen, een beeld waar iedereen die bewust eet volgens mij last van heeft. geen dierlijke producten eten omdat het lekkerder is, je er mooi, lang en gelukkig van wordt en niet alleen maar omdat je tegen vlees bent.
op aanraden van mijn moeder keek ik de aflevering van de slag om brussel over soja. ik had wel een stukje gezien maar de hele uitzending maakte veel indruk. de insteek van het programma was vooral het verklaren van de extreem lage prijs van vlees in de supermarkt, en dan met name de kiloknallers. als fel tegenstander van goedkope kilo's vlees ben ik blij dat er mensen zijn die daar verstandige programma's over maken en uitzoeken hoe het nou echt zit. het programma was voor mij niet zo zeer een openbaring, maar meer een bevestiging van het idee wat ik al had.
de import van goedkope soja voor veevoer zorgt niet alleen voor massale kap van bossen maar maakt ook dat het voor boeren rendabeler is om soja uit brazilië te halen dan het is om zelf voedsel voor hun vee te verbouwen. door een ingewikkeld systeem van europese subsidie wordt dit effect alleen maar versterkt. initiatieven van nederlandse boeren om lupine te verbouwen, waarmee ze bijvoorbeeld hun varkens ook kunnen voorzien van eiwit, worden hiermee ongeveer teniet gedaan. pogingen van groene politici in brussel hebben niets opgeleverd en hebben dankzij de enorme bio-industrielobby's juist het tegenovergestelde bewerkstelligd. in dit geval gaat het niet alleen om de milieuschade, maar ook om het feit dat je een enorme afhankelijkheid van buitenlandse sojaproducenten creëert. de oplossing ligt vooral in het helpen van boeren die hun eigen veevoer produceren, vandaar het 'eigen eiwit eerst' moment.
ik ben zo blij dat dit soort programma's nog gemaakt worden bij de publieke omroep. en ik hoop dat de bezuinigingen er niet voor zorgen dat er alleen nog maar gekeken wordt naar amusementswaarde, en dat bijvoorbeeld de slag om brussel en de keuringsdienst van waarde gemaakt blijven worden. de aflevering van de slag om brussel over de megastallensubsidie is ook meer dan de moeite waard, en eigenlijk alle afleveringen.
kijk de slag om brussel hier terug en bedenk vooral zelf wat je hier van vindt.
een van de recepten voor speltotto uit veg! in combinatie met een zakje koolraap wat ik nog had brachten me op dit recept. parelotto, met parelgort in plaats van rijst. en wat is het toch leuk om iets voor het eerst te maken, vooral als het eindresultaat heel geslaagd is.
ik gebruikte hier parelgort en een restje spelt maar je kunt dit ook met andere soorten graan maken of met rijst, dan is het gewoon risotto. voor driehonderd gram spelt gebruik je ongeveer een liter groentebouillon volgens veg! maar het verschilt per graansoort hoe veel vocht het opneemt. uitproberen dus.en goed proeven of het graan al zacht genoeg is.
begin met het schillen en in lucifers snijden van de koolraap als je niet net als ik een kant en klaar zakje gebruikt. fruit vervolgens een fijngesnipperde ui met een fijngesneden teentje knoflook in kokosolie op laag vuur, ongeveer vijf minuten. doe de koolraap en twee flinke handen parelgort erbij en bak even mee. blus af met een scheut warme groentebouillon en roer goed tot het vocht grotendeels is opgenomen. doe er een nieuwe scheut bouillon bij en blijf (in ieder geval regelmatig) roeren. zo ga je door, tot je het idee hebt dat de parelgort of ander graan weinig vocht meer opneemt. bij mij duurde dit ongeveer vijfentwintig minuten. proef of het allemaal zacht genoeg is en breng op smaak met wat zout en veel zwarte peper. in veg! gebruikt hugh fearnley-whittingstall parmezaanse kaas en boter maar om het licht te houden sla ik dat over. ik roerde er wat citroen-rasp en sap, fijngeknipte munt en platte peterselie en een heel klein beetje geitenkaas doorheen.
(ik gebruik hier knoflook uit een potje. vast minder verstandig dan verse knoflook maar na drie keer oude knoflook te hebben gekocht was ik daar een beetje klaar mee. vergeet de geitenkaas als je veganistisch eet)
vanmorgen ontbeet ik met een mousse van banaan en avocado. dit maak je door een bevroren banaan te pureren met een avocado, een beetje stevia en wat citroensap. voedzaam, makkelijk te maken, rijk aan goede vetten en vooral heel erg lekker.
(ook lekker met wat ahornsiroop in plaats van stevia en bestrooid met wat geroosterde pompoenpitten)
gelukkig zitten er behalve heel veel nadelen (koud, nat, KOUD, donker) ook voordelen aan de winter. zoals binnen blijven met elle eten, elle wonen en uitzicht op de net ingelijste prachtige foto uit de campagne van martin margiela voor h&m.
die geroosterde wortel en pastinaak kwamen de dag erna goed van pas. ik at ze koud met wat rucola, spinazie, granaatappelpitjes, een klein beetje geitenkaas, geroosterde pitten, wat gedroogde moerbeien en een dressing van balsamico maturato van meeuwig (de lekkerste!), olijfolie uit sicilië van meeuwig (ook de lekkerste!), zout en peper.
(ik gebruikte moerbeien omdat ik ze lekkerder vind dan rozijnen en ze ongeveer overal goed voor schijnen te zijn. schijnen, want volgende week kan het weer helemaal anders zijn natuurlijk. je kunt ook rozijnen gebruiken, of in lucifers gesneden dadels)
na het maken van pompoensoep had ik een stuk geroosterde pompoen over. en een half blikje linzen. dat, in combinatie met de groenten uit de oven die ik had gemaakt, maakte dat ik zin had om pompoenhummus te maken. of wat daar voor door moet gaan, want met de oorspronkelijke hummus heeft het weinig te maken, behalve dat ik tahin gebruik. heel erg lekker bij salade, met brood, of bij geroosterde groenten dus. je kunt het ook zonder linzen maken, maar ik vind het dan snel een beetje weeïg van smaak. ik gebruikte restjes dus wederom zijn de hoeveelheden allesbehalve nauwkeurig.
pureer ongeveer een halve geroosterde of gekookte pompoen met een half blikje linzen, een flinke scheut olijfolie, walnootolie of lijnzaadolie, wat harissa naar smaak, een eetlepel tahin, een halve eetlepel witte misopasta, een scheutje citroensap, een scheutje water en wat zout tot een mooi glad geheel. bestrooi met wat fijngeknipte munt.
(je kunt de miso weglaten maar ik vond de smaak heel bijzonder zo. na het opruimen van mijn keukenkastjes had ik ook weer sumak, een besje met een citrusachtige smaak. daar bestrooide ik de hummus dus ook mee. hieronder een foto van mijn keukenkastje, helaas is dit de foto ná het opruimen. ik wil een grotere keuken!)
ik ben een overtuigd oven-fan. mijn oven is piepklein maar ik gebruik hem heel veel, onder toeziend oog van yves saint laurent. vooral wintergroenten die nu overal goedkoop te krijgen zijn, houden van de oven. pompoen, knolselderij, bloemkool, bietjes, wortel, zoete aardappel, pastinaak, venkel en ui. bijvoorbeeld. je hoeft ze alleen even schoon te maken en hebt er verder geen omkijken naar. pompoen en zoete aardappel kun je zelfs zonder te schillen in de oven doen, dat schillen is daarna ineens geen drama meer.
een van mijn ovenlievelingen is wortel en zoete aardappel met een kruidige olie om het wat spannender te maken. deze keer had ik ook nog wat pastinaak dus deed ik die er ook maar bij. ik maak altijd veel omdat je hier wel even de tijd voor moet hebben en de groenten de dagen daarna een ideale saladebasis zijn.
maak de olie door een flinke scheut olijfolie, harissa naar smaak, wat kaneel of five-spice poeder, een beetje agavesiroop of honing en wat citroensap even te mengen. schil vervolgens de winterwortels, pastinaken en zoete aardappel met een dunschiller en snijd ze in dunne repen. spreid ze uit op een bakplaat en schenk de olie erover. meng even goed, doe er eventueel nog wat takjes tijm of rozemarijn bij en doe in de oven op tweehonderd graden, ongeveer vijfenveertig minuten. breng op smaak met zout en bestrooi eventueel met wat pitten.
(harissa is een pasta op basis van rode pepers die je bij elke turkse of marokkaanse winkel kunt kopen. ideaal om in je kast te hebben omdat het ontzettend lekker is om bijvoorbeeld dressings of marinades mee te maken en omdat het veel makkelijker is dan pepers en knoflook snijden. als je dit niet hebt kun je het in dit recept vervangen door een teentje fijngesneden knoflook, een halve fijngesneden rode peper en wat zout)
ik heb een sapcentrifuge. daar ben ik heel blij mee, maar het is best veel werk om een sapje te maken. en omdat ik best lui en heel ongeduldig ben, heb ik daar niet altijd zin in. of vaak geen zin in eigenlijk, zeker nu het winter is. iets staafmixeren vind ik een stuk minder erg dus heb ik het heerlijke sapje wat ik bij carla's conditorie in utrecht dronk geprobeerd na te maken.
doe een halve liter vers sinaasappelsap met een halve avocado, drie dadels en verse munt naar smaak in een kan en staafmixer het mooi glad. of doe het in een blender als je die hebt.
(ik gebruikte het verse sinaasappelsap van ah maar je kunt het natuurlijk ook zelf persen. vast nog lekkerder)
overvolle keukenkastjes, een vrije dag en kou maakten bij elkaar dat ik vandaag chai heb gemaakt. tijdens het lezen van wat recepten kwam ik er achter dat chai gewoon het hindi-woord voor thee is, en dat wat wij chai noemen eigenlijk masala chai is. je kunt het op steeds meer plekken drinken, maar meestal valt het me tegen. vaak komt het neer op waterige thee met melk, en dat is geloof ik niet de bedoeling. ik ben een chaisnob geworden, definitely.
zelfgemaakte masala chai dus! er bestaat geen vast recept voor, en dat kwam me goed uit. want zoals inmiddels vast al duidelijk is geworden: ik hou niet van afwegen en recepten volgen dus ik heb een eigen mengsel gemaakt van de dingen die ik nog had. met vooral veel peper en kaneel, want ik hou van pittige chai.
ik deed drie kaneelstokjes, flink wat peperkorrels, wat venkelzaadjes, wat kruidnagels, wat steranijs, een stukje gember in plakjes, een paar kardamompeulen, een blaadje laurier en een zoethoutstokje met een heleboel water in een pan en liet het ongeveer twee en een half uur inkoken. laat het geheel helemaal afkoelen en zeef het. naar aanleiding van het recept voor masala chai van my new roots (http://mynewroots.blogspot.nl/2009/11/whos-cold-and-cranky-whos-damp-and.html) heb ik het chai-concentraat in ijsblokzakjes gedaan. briljant! het enige wat je dan hoeft te doen voor een helemaal zelfgemaakte masala chai latte is een of meerder chaiblokjes (of chaice, zoals mynewroots het noemt) in een pannetje te verwarmen met melk naar keuze en eventueel een zakje zwarte thee.breng op smaak met honing, agavesiroop of stevia. ik deed een gedeelte in de ijsblokzakjes en de rest in een fles in de koelkast, sloeg het zwarte thee-gedeelte over en deed het mengsel uit de koelkast met sojamelk in mijn melkopschuimer. lekkerste chai-latte die ik ooit heb gedronken, plus het zelfgemaakte dus zeer voldane gevoel.
(bijkomend voordeel, of grootste voordeel, is dat je huis goddelijk gaat ruiken als je dit aan het maken bent. kerst in overtreffende trap)
opeens kwam spanje, en veranderde alles.
nu bijna een jaar geleden kwam mijn moeder naar utrecht om me te vertellen over haar plan. ze wilde een paar maanden met me naar spanje. en in tegenstelling tot hoe leuk dat nu klinkt: zo voelde dat toen niet. haar idee was me uit mijn eigen veilige omgeving halen, iets te dóen om me beter te maken in plaats van machteloos toe te kijken hoe het steeds slechter ging. en te zorgen dat ik het lekker warm had, want ik had het altijd zo koud.
in eerste instantie was ik woedend. en verdrietig. het idee dat ze al een hele tijd bezig was geweest met het regelen van een huis en alle andere dingen voelde als verraad. en ik vond alleen al het idee om geniet achter te laten te belachelijk om over na te denken. hoe moesten ze ooit zonder mij en misschien belangrijker, hoe moest ik zonder hun? daarbij: ik wilde helemaal niet weg, ergens naartoe waar ik niet alleen kon zijn en waar ik mijn eetpatroon moest aanpassen aan de echte wereld en normale mensen. na die eerste instantie leek het me ook heerlijk, weg. zo ver mogelijk weg, zonder om te kijken. maar ik twijfelde vooral of ik het allemaal ooit zou kunnen.
achteraf ben ik mijn moeder zo ontzettend dankbaar, hoe dankbaar zal ik niemand ooit uit kunnen leggen. ze heeft, ondanks de vooral negatieve reacties, gedaan wat zij dacht dat het beste was. en dat ze daar tientallen mailtjes voor moest sturen, mensen moest smeken, onbetaald verlof moest nemen en daar voor beloond werd met een vijandige, huilende dochter kon haar allemaal niet schelen. als ik maar beter werd dan ik was. die ondankbaarheid op dat moment blijf me achtervolgen en ik denk niet dat ik dat ooit kan goedmaken. gelukkig heb ik de liefste ouders en het liefste zusje van de wereld en zeggen ze ontelbaar vaak dat ze me niets kwalijk nemen.
na veel twijfelen, wikken, wegen en aanmoedigingen van mensen die van me houden besloot ik om het te doen. ik had in ieder geval geen leven om te verliezen, dat scheelde. dus gingen we naar sagunto, vlakbij valencia. eerst een week met lisa erbij, daarna nog drie weken met z'n tweeën. een maand in totaal dus, dat was ons compromis.
een lange, emotionele, maar verrassend soepele reis later zaten we in ons tijdelijke spaanse huis. een geweldig appartement met uitzicht op de zee, dat we zomaar mochten lenen. het was ver boven onze verwachting, en dat bleek het geval met ons hele verblijf in sagunto. de mensen waren lief, het huis was geweldig, het eten was heerlijk, de omgeving was prachtig en het allerbelangrijkste: tussen ons ging het ontzettend goed. natuurlijk hadden we af en toe ruzie, en het moment dat we lies naar het vliegveld hadden gebracht vond ik vreselijk. ineens was ik zonder mijn zusje, aan wie ik me helemaal had vastgeklampt op eetgebied en eigenlijk op alle andere gebieden. maar de dagen vlogen voorbij, zonder lies kon ik het ook. we waren bijna de hele dag buiten en gingen allebei onze eigen gang. en intussen ervaarde ik hoe het leven zonder, of in ieder geval met minder anorexia, er uit zou kunnen zien. het ging beter en ik voelde me helemaal thuis. zo beter, dat ik nog langer ben gebleven, in mijn eentje. en ik voelde me eigenlijk helemaal niet eenzaam. het roepen dat ik heel goed alleen kon zijn was dus niet voor niets geweest.
we aten zo lekker in spanje. bijna iedere dag vis, want dat was er in overvloed. en elke ochtend een groentesapje uit de sapcentrifuge die ik daar had gekocht. groente en fruit had heel veel smaak en was goedkoop, vooral op de markt. een twee keer per week terugkerend ritueel. samen met de rest van de stad 's ochtends naar de markt en cortado's drinken in de zon: zo had ik nog wel even door willen gaan.
hoe veel
invloed die maand heeft gehad op mijn beter worden kan ik natuurlijk nooit
precies zeggen maar ik weet zeker dat het nu niet zo goed was gegaan als
ik thuis was gebleven. in alle opzichten heeft sagunto mij, maar ook
lies en mijn moeder, goed gedaan. en hoewel ik mijn ouders nooit genoeg
zal kunnen bedanken voor wat ze allemaal voor me hebben gedaan, weet ik
wel dat ze met beter worden het grootste plezier doe. en dat schiet
gelukkig al aardig op.
natuurlijk heeft niet iedereen zulke ouders als ik, en de luxe om een tijdje naar spanje te gaan. maar ik denk wel dat het principe van uit je eigen veilige omgeving gaan wel in veel gevallen iets goeds oplevert. de fysieke afstand hielp me om alles duidelijk te maken, ook dat cliché klopte helemaal.
denkend aan het eten in sagunto zie ik vooral veel verse makreel, en dat at ik dus weer eens:
zet de oven aan op 100 graden. maak een dressing van een
eetlepel mosterd, drie eetlepels rode wijnazijn, drie eetlepels
olijfolie, een fijngesnipperd rood uitje of sjalotje, een fijngesneden teentje
knoflook, zout en peper en doe er een blik linzen bij of linzen die je
zelf gekookt hebt. zet even in de koelkast zodat de smaken kunnen
intrekken, de linzen worden steeds lekkerder. pak een stuk
dubbelgevouwen aluminiumfolie en leg er de schoongemaakte makreel met zout en
peper en een plakje citroen op. vouw het vervolgens in een toffeevorm
dicht en doe in de oven. hoe lang is afhankelijk van de grootte van
je makreel en de gaarheid die je lekker vindt. ik vind ook rauwe vis goddelijk en vind het dus het lekkerste als de makreel maar even gegaard is. door de lage temperatuur
droogt de vis niet uit en blijft hij lekker zacht. doe een paar
handjes spinazie of rucola bij de linzen en knip er wat platte
peterselie over fijn. serveer met geroosterde pitten en de vis.
na het geslaagde bijna-appeltaart experiment wilde ik iets nieuws taartigs. dat werd dit noten-avocadotaartje.
doe flink wat havermout, wat amandelen of hazelnoten, een paar dadels, wat agavesiroop en een snufje zout in een keukenmachine of het hakmolentje van je staafmixer en maak er een deeg van. de hoeveelheden zijn moeilijk aan te geven, probeer er een niet te nat maar wel plakkerig genoeg geheel van te maken. doe het deeg in taartvormpjes of maak er een mooie rechthoekige bodem van. doe in de vriezer of de koelkast zodat het stevig kan worden. voor de topping pureer je twee avocado's met wat stevia of agavesiroop, een klein beetje citroensap en kaneel en wat amandelmeel tot een mooie gladde massa. haal de bodems uit de koelkast of vriezer en haal ze uit de vormpjes. dit gaat bij mij altijd fout, vandaar de foto mét vormpje. bedek ze met de avocadomousse en bestrooi met een beetje kokos.
(je kunt het amandelmeel ook weglaten. en voor de bodem kun je het uit budgettaire overwegingen ook laten bij havermout, rozijnen, een beetje agavesiroop en zout)
eindelijk. na hem al een paar keer bewonderd te hebben bij de keukenafdeling van de hema heb ik de perfecte pan. gekregen in plaats van gekocht, van mijn lieve moeder. hij is behalve prachtig ook zeer functioneel. tot nu toe heb ik alleen nog geprobeerd er soep in te maken maar wat was dat fijn. mijn uien werden mooi zacht en zijn geen seconde aangebrand en de warmte werd precies goed verdeeld. ik fantaseer alvast over uienjam. in het kader van pompoenrestverwerking maakte ik in de tussentijd pompoen-linzensoep.
hiervoor fruit je een ui met wat chilivlokken en twee tenen knoflook in grove stukken in wat kokosolie tot de ui mooi zacht is. doe er vervolgens twee handen linzen bij en roer even tot alles bedekt is met een laagje olie. doe er een in stukjes gesneden pompoen bij en een appel, ook in stukjes. doe er een beetje kaneel en wat citroensap bij en blus af met groentebouillon tot de groenten net onder staan. breng aan de kook en wacht tot alles zacht genoeg is om te pureren. serveer met wat pompoenpitten en een beetje platte peterselie als je dat hebt.
(ik gebruikte rode linzen omdat ze goedkoop zijn, makkelijk uit elkaar vallen en dus geschikt zijn voor soep.je kunt ook andere linzen gebruiken als je die toevallig hebt. behalve een pompoen- had ik ook een rucolaoverschot dus dat pureerde ik ook mee. doe ik vaak met soep, een handje spinazie of rucola. veel vitamine en extra smaak)
het grootste voordeel van de buurt waar ik in woon is dat mijn medebewoners nogal gesteld zijn op aardappels, vlees en groente. met al gevolg dat het biologische assortiment van mijn supermarkt, hoe klein ook, voortdurend met korting verkocht wordt. waar de speklappen niet aan te slepen zijn, liggen alle vegetarische producten en onbekende groente te bederven. en daar loop ik dan ook regelmatig fluitend mee naar buiten. zoals deze week, met een enorme biologische rode kool voor veertig cent. aangezien ik rode kool alleen ken uit een potje, met appelmoes, had ik geen idee wat ik er mee moest. eeuwig zonde van die potjes want een snelle roerbak met tofu bleek een geslaagd experiment.
bak een bakje champignons (gehalveerd) met de in reepjes gesneden rode kool op hoog vuur tot de champignons mooi bruin zijn. doe er een beetje kokosolie, een gesnipperde ui, wat chilivlokken, wat geraspte gember en twee teentjes knoflook bij en bak even mee. doe er een stukje uitgelekte tofu bij (in blokjes of verkruimeld) en bak ook dat even mee. ik bluste het af met wat sojasaus en een scheutje shaohing rijstwijn, erg lekker om in je voorraadkast te hebben. niet duur, eeuwig houdbaar en het geeft een subtiele rokerige smaak. als je dat niet hebt kun je het met een scheutje water afblussen. bestrooi met wat edelgistvlokken als je dat hebt en een beetje verse koriander. breng op smaak met zout als dat nodig is. bedenk wel dat de sojasaus en edelgistvlokken al best zout zijn. lekker met bruine rijst als je er iets bij wilt eten.
'de beste dip om in te zitten'. dat is de briljante zin die op de verpakkingen van mr. dip staat. mijn zusje, die bij marqt werkt waar ze het verkopen, vertelde dat ze wel heel lang moest nadenken en het drie keer moest lezen voor ze de zin snapte. had ik ook. maar ineens vind ik dip niet meer zo'n stom woord en kan ik dus ook met een gerust hart de volgende recepten opschrijven. je kunt de dips met brood eten, maar ik eet het vaak bij mijn salades. het is ook ideaal om te maken als je voor een grotere groep mensen moet koken, als borrelhapje of voorgerecht. met turks brood bijvoorbeeld.
edamame en avocadodip
(edamame, of sojabonen, lijken qua smaak een klein beetje
op tuinbonen maar dan zonder schilletje. ze zijn erg gezond en
worden vaak ongepeld geserveerd bij sushi). voor deze dip
koop je een halve zak gepelde edamame en kook je ze in gezouten water, ongeveer 5 minuten. giet ze af, spoel ze met koud water en pureer ze
met een avocado, een eetlepel witte misopasta, een teentje knoflook, zout, peper en wat citroensap. lekker
met geroosterde pompoempitten erover.
worteldip
kook een halve kilo wortels met een bouillonblokje tot ze mooi
zacht zijn. giet af maar hou wat van het kookvocht achter. pureer de
wortel met een teentje knoflook, twee eetlepels tahin, een beetje komijn, een beetje kaneel, een beetje citroensap, peper, zout en wat van het kookvocht tot
het mooi glad is. bestrooi met sesamzaadjes en wat sumak als je dat hebt.
tuinerwtendip
pureer een paar flinke handen ontdooide diepvriestuinerwten met een eetlepel witte misopasta, twee teentjes knoflook, een halve avocado, wat citroensap, een handje verse kruiden (ik gebruik bijvoorbeeld basilicum, bieslook en munt), peper en zout. (je kunt in plaats van miso ook wat pecorino of parmezaanse kaas gebruiken).
dip van artisjokken en feta
pureer een blikje artisjokharten met een stukje feta, een paar zongedroogde tomaatjes, een scheutje olie, een teentje knoflook en peper. zout is door de feta niet nodig. voor de luxe versie pureer je nog wat gepelde pistachenootjes mee.
nog eentje dan. niet echt een dip, maar vegan pesto on a budget.
doe drie grote handen basilicum in een vijzel of keukenmachine met een hand zonnebloempitten, twee teentjes knoflook, citroensap, een eetlepel witte misopasta en genoeg olijfolie om er een mooie gladde pesto van te maken.
(in witte misopasta zitten stoffen die vergelijkbaar zijn met die in parmezaanse kaas en zorgen voor umami, de vijfde basissmaak. miso is dus een goede veganistische vervanger voor de kaas. en goedkoper. in plaats van zonnebloempitten kun je ook cashewnoten,walnoten, pijnboompitten of amandelen gebruiken, en je kunt de basilicum vervangen door rucola of spinazie. of je kunt nog een van de andere duizenden variaties op pesto proberen, mogelijkheden genoeg)
plotseling hield hij er na een laatste krachtinspanning mee op: mijn lieve staafmixer. ik kreeg hem van mijn moeder toen ik op mezelf ging wonen, ruim vijf jaar geleden. hij heeft talloze soepen, dressings, dips en smoothies liefdevol vermorzeld maar vond het genoeg geweest. omdat ik bijna elke dag een staafmixer nodig heb, moest ik snel afscheid nemen en meteen nieuwe kopen. die heb ik nu, een betere zelfs. toch mis ik mijn oude. om te wennen maakte ik maar meteen een heleboel soep, om te beginnen deze romige soep zonder room van knolselderij, appel en avocado.
begin met de knolselderij. dat is een gedoe waarbij ik regelmatig bijna mijn vingers verlies.(mijn moeder is tijdens dit karwei ooit een stukje duim verloren dus we hebben hier te maken met een familietrauma). er is volgens mij geen handige manier dus schil en snijd hem op een manier die je het beste lijkt. het is wel belangrijk om de stukken niet te groot te snijden want anders duurt het eeuwig voor je de soep kunt pureren. fruit vervolgens twee uien in een beetje kokosolie ongeveer vijf minuten, tot de ui zacht is. doe er een teentje knoflook, wat chilivlokken, de knolselderij, en een appel in blokjes bij en bak even mee. blus af met genoeg groentebouillon tot alles net onder water staat en kook tot je de knolselderij makkelijk kunt inprikken met een vork. doe er dan een halve (of een hele) avocado bij en pureer de soep mooi glad. serveer met een beetje fijngeknipte platte peterselie en mijn eeuwige geroosterde pitten.
en ineens is het echt: mijn artikel is geplaatst. op de weblog die bij mijn favorieten staat en ik bijna dagelijks even bekijk: de groene meisjes. moeilijk om uit te leggen hoe groot dat precies is maar zoals mijn oma al treffend verwoordde: het is een soort uit de kast komen! en hoewel het een grapje was, klopt het wel een beetje. ik heb niet echt een geheim gemaakt van mijn eetprobleem, ook omdat het op een gegeven moment zo zichtbaar was dat er niet echt sprake kon zijn van een geheim. mijn favoriete gespreksonderwerp was en is het niet, en ik begin er vrijwel nooit uit mezelf over. en dus is dit een grote stap. mijn verhaal, met mijn naam en enorme foto op internet. beginnen met mijn blog was ook een grote stap maar dat werd toch alleen maar gelezen door een handjevol zelfgekozen mensen die allemaal te veel van me houden om er iets lelijks over te zeggen. en ondanks de lieve oproep van de groene meisjes vind ik het helemaal niet vanzelfsprekend dat iedereen aardig en respectvol reageert, omdat ik heb gemerkt hoe hard mensen kunnen oordelen. dus natuurlijk zullen er genoeg mensen zijn die het een jankverhaal vinden. of vinden dat het een beetje raar is om iets dat zo persoonlijk is openbaar te maken. en dat is het misschien ook wel, raar. maar wel mijn manier om dit te doen, mijn manier van herstellen. hardop beter worden, hoewel ik me daar ook regelmatig ongemakkelijk bij voel.
het is volgens mij heel goed dat er anonieme plekken als het forum van humanconcern zijn waar mensen met een eetstoornis terecht kunnen voor hulp en herkenning. en ik snap heel goed dat niet iedereen er behoefte aan heeft om het ziek zijn of het beter worden in de openbaarheid te doen. dat hoeft ook helemaal niet. ik denk alleen dat het niet genoeg is om onze problemen anoniem en onderling te bespreken en daar op te lossen. die buitenwereld is er namelijk ook nog, en die kan wel wat openheid gebruiken.
http://www.degroenemeisjes.nl/ dus.
en in het park regende het ondertussen bomen.
en eindelijk heb ik hem: het recept voor de pompoencurry van mijn oma. veel van mijn herinnneringen hangen samen met eten, zo ook deze. mijn oma kan geweldig koken, al zal ze zelf de eerste zijn om te zeggen dat dat wel meevalt en ze maar wat doet.
vroeger kookte mijn oma, net als haar moeder, vaak nieuwe en onbekende dingen. soms geslaagd, soms iets minder. ze was bijvoorbeeld waarschijnlijk de eerste utrechtse die mexicaans kookte: taco's met kip. helemaal zelf gemaakt, ook de taco's. met maismeel. uitgesproken als takko's, en heel erg lekker.
de herinnering die met dit eten samenhangt is de laatste keer dat ik zorgeloos bij haar heb gegeten, een jaar of vier geleden. we aten paddenstoelensoep, en daarna deze curry. en het was lekker, meer dan dat zelfs. zo lekker dat lisa en ik het af en toe nog over die curry hebben. en zo lekker dat toen ik vandaag het recept kreeg, ik het meteen heb nagemaakt. dat viel gelukkig helemaal niet tegen. in tegendeel: het was heerlijk. maar net iets minder heerlijk dan in mijn herinnering natuurlijk maar dat heet sentiment geloof ik.
schil een kleine pompoen, snijd hem in blokjes en fruit met een ui en een teentje knoflook. doe er wat kerriepoeder of currypasta, kaneel, en chilivlokken bij en bak even mee. voeg vervolgens twee kleingesneden tomaten toe met een blikje kokosmelk, een in blokjes gesneden appel, wat rozijnen en een blokje groentebouillon en laat ongeveer twintig minuten stoven tot alles gaar is. voeg naar smaak citroensap, zout en peper toe en serveer met wat koriander en kokosrasp.
(dit kun je natuurlijk ook maken met andere groente, als je bijvoorbeeld geen zin hebt om een pompoen te schillen. bloemkool, wortel, of zoete aardappel bijvoorbeeld!)
maastricht leek mij en mijn lieve zusje een goed idee. en dat was het ook, al viel het me op horecagebied een beetje tegen. ik was al voorbereid, maastricht is klassiek en bourgondisch en dat is niet helemaal mijn cup of tea. opvallend was zondag, een café dat we per ongeluk tegenkwamen. heel leuk ingericht, mooi pand, lekkere koffie en aardige mensen. daarna zagen we vooral veel ouderwetse plekken waar je uitsmijters en koffie met vlaai kon eten maar dat was misschien ook omdat we niet wisten waar we moesten zijn. goede les voor de volgende keer.
het dagje maastricht met lies heeft in ieder geval een geweldig nieuw kookboek opgeleverd. veg! van hugh fearnley-whittingstall. net als yotam ottolenghi is deze chef geen vegetariër, maar 'selectief omnivoor' en is hij er van overtuigd dat groenten nog niet vaak genoeg de culinaire hoofdrol spelen. en de hoofdrol spelen ze in dit boek zeker, in ruim tweehonderd recepten.
er zijn steeds meer chefs die op deze manier met groenten werken, en dat vind ik natuurlijk een meer dan goede ontwikkeling. al was het alleen maar om te laten zien dat je écht niet persé vlees nodig hebt om lekker en zelfs op sterrenniveau te eten. ik hoop zo dat vegetarisch eten op deze manier verder uit de geitenwollensokkenhoek komt en mensen er ook voor kiezen omdat het lekker is. dat het duurzamer, diervriendelijker en gezonder is wordt dan bijzaak in plaats van hoofdreden en dat is prima. minder vlees eten is volgens mij altijd een goed idee, of dat nou uit morele overwegingen is of niet.
veg! staat vol met recepten die ik wil uitproberen maar het leukste vind ik het voorraadkasteten. een aanmoediging voor iedereen zonder voorraad om er een aan te leggen. zoals voor niels, die altijd zegt dat je voor mijn eten zo veel verschillende dingen nodig hebt. dat is misschien ook zo, maar met een goede basisvoorraad kun je heel veel gerechten maken zonder boodschappen te doen. en dat is fijn hoor. een van de recepten uit dat hoofdstuk is deze supersnelle ketchupcurry met kikkererwten.
fruit hiervoor een ui ongeveer acht minuten in een pan met een dikke bodem en doe er dan een stukje fijngeraspte gember, een teentje geperste knoflook, wat chilivlokken en wat kerriepoeder- of pasta bij. bak even mee. voeg daarna een uitgelekt blik kikkererwten toe met wat ketchup en genoeg water om er een dikke saus van te maken. laat even koken en voeg citroensap, peper en zout naar smaak toe. serveer met wat koriander en eet zo of met rijst, naanbrood of platbrood.
(ik gebruik biologische ketchup zonder suiker maar je kunt elke soort ketchup gebruiken. die van heinz is naar mening gewoon het lekkerste)
`
gezond eten wordt al snel geassocieerd met afzien. iets wat je even moet volhouden, waarna je weer vrolijk verder kunt gaan met je oude eetpatroon. een van de redenen waarom de meeste mensen niet hun levensstijl aanpassen als ze willen afvallen, maar op dieet gaan. nu weet ik dat ik misschien niet de aangewezen persoon ben om mensen te adviseren op eetgebied maar ik heb er zo veel over gelezen en gezien dat ik volgens mij wel een redelijk beeld heb van écht gezond eten.
en dan bedoel ik niet gezond eten zoals mensen als sonja bakker voorschrijven, met veel gesponsorde light-producten, vlees en niet te vergeten ontbijtkoek. eten voor de hardwerkende Nederlander. haar populariteit is me grotendeels een raadsel maar de basis van haar succes is denk ik vooral dat je nergens over na hoeft te denken. je ziet per dag wat je moet eten en er staan recepten in waarin je stap voor stap wordt uitgelegd hoe je dat moet maken. en dat is een uitkomst want het is ook echt een uitdaging om te bedenken wat je elke dag moet eten. toch heb je sonja daar niet voor nodig, heus niet.
wat mij echt helpt is een lijstje met alles wat je voor je ontbijt, lunch en avondeten kunt maken. op die manier kun je gewoon kiezen wat je die dag gaat eten en kom je niet steeds in hetzelfde kringetje van gerechten terecht. dat is iets waar ik mezelf vaak op betrap en dat is niet per definitie erg, maar wel saai.
gelukkig zijn er ook genoeg mensen die bewijzen dat heel gezond én heel lekker eten heel goed samengaan. zoals kyra de vreeze, schrijfster van het boek daytox. zij hoort echt bij een groep mensen waarvan ik hoop dat ze sonja bakker snel overbodig gaan maken en die me inspireren als ik niet weet wat ik moet eten.
dit recept is mijn versie van de carrot cake smoothie van angela liddon, een van die mensen. haar website, ohsheglows.com, is een enorme verzameling inspiratie. voor mij is dit een perfect herfstontbijt. zo lekker dat breakfast for dinner hiermee ook best een goed idee is.
doe een geraspte wortel met een cup melk naar keuze, een bevroren banaan in stukjes, een paar ijsklontjes, koekkruiden, wat druppels stevia en een paar dadels in een blender of gebruik je staafmixer. ik deed er nog een handje gemengde kiemen, een halve avocado, een schepje vanille proteïnepoeder, wat chiazaadjes, en een beetje vanille-extract bij en bestrooide het met wat geraspte kokos.
(omdat ik lui ben gebruik ik geraspte wortel uit een zakje. en ik heb een uitgebreide voorraadkast maar je kunt het ook zonder chiazaadjes, proteïnepoeder, kiemen en vanille-extract maken. de melk die ik gebruikte was hazelnootmelk)
en toch voelt het beter worden nog steeds alsof ik tegen een glijbaan op probeer te klimmen. het gaat wel, maar als ik even ontspan glij ik weer terug naar het beginpunt. en natuurlijk is dat beginpunt niet te vergelijken met hoe slecht het ging, maar ik wil nu wel eens verder. ik ben het zó zat om mijn leven te laten beheersen door die kloteziekte, maar dat ben ik al een hele tijd en blijkbaar maakt dat niet zo veel uit.
het is best eng om te merken hoe makkelijk het is om dingen af te breken, zeker als je weet hoe veel moeite het kostte om het op te bouwen. als ik even niet oplet, neemt de anorexia het weer fluitend over en stop ik weer met ontbijten. is lunchen ook niet écht nodig als ik niet hoef te werken. en kan ik heus nog wel tegen een beetje honger, geen probleem.
en dus lijkt het af en toe alsof ik weer terug bij af ben. maar dat is niet, dat weet ik. alleen al het feit dat ik er zo mee bezig ben, het zie en het hardop zeg, bewijst dat af nog steeds heel ver weg is.
accepteren dat ik altijd een beetje anorexia zal houden is moeilijk. maar ook een opluchting. het hoeft dan niet allemaal over, het moet alleen een stuk minder worden zodat ik er omheen kan leven. en dat is een haalbaar doel denk ik. dat is een van de belangrijkste dingen die ik door al die therapie geleerd heb: zorg dat je doelen haalbaar zijn. dat geldt in heel veel situaties, echt niet alleen maar met betrekking tot eetstoornissen. als je altijd te hoge doelen stelt, haal je ze nooit en ben je voortdurend teleurgesteld. door ze naar beneden bij te stellen, worden ze haalbaar. klinkt veel te eenvoudig maar iemand anders moest dat tegen me zeggen en het me uitleggen, en nog steeds kost het heel veel moeite om het toe te passen. en doe ik het vaak niet omdat hoge doelen verleidelijker zijn dan brave kleine stapjes.
ik haat kleine stapjes, ik wil dat het over is. en dat ik weet dat het nou eenmaal niet zo werkt, verandert niks aan dat gevoel. net als weten dat ik moet eten niet zorgt dat ik het doe.
wanneer kun je jezelf groen noemen? ik moest er aan denken omdat het een veelgebruikte term is, ook door mijzelf, en omdat ik een fanatiek lezeres van de weblog de groene meisjes ben. maar ben ik groen? ik eet vrijwel geen vlees, weinig vis, scheid mijn afval en probeer niet te lang te douchen. maar ik weet niet of dat mij nou groen maakt, bij gebrek aan een beter woord. groener dan iemand die de verwarming altijd op dertig heeft, kilo's vlees eet en drie auto's heeft. maar veel minder groen dan een keiharde veganist die zelfvoorzienend in een zelfgemaakt hutje woont.
ik denk dat het vooral belangrijk is dat je nadenkt over de keuzes die je maakt. en als je dat doet, kan ik me niet voorstellen dat je een kiloknaller kip koopt. zoals ik al eerder schreef: natuurlijk kan niet iedereen biologisch vlees betalen. maar eet dan minder! en hoe je ook denkt over vlees, dierenleed en kiloknallers; iedereen die kan nadenken weet dat de manier waarop we nu consumeren niet houdbaar is. vooral niet nu opkomende grootmachten als china en india óók auto's willen. en vlees, veel vlees. en dat is gewoon onmogelijk. op korte termijn kunnen, en zullen, we dat waarschijnlijk ook realiseren maar die vreugde zal van korte duur zijn. er is niet genoeg aarde voor de hoeveelheden voedsel die we als wereldbevolking willen, zo simpel is het geloof ik.
ik vind het belangrijk om na te denken over grote dingen als voedselvoorziening maar met mijn nadenken schiet de wereld natuurlijk niets op. zoals met veel dingen is het makkelijk om te zeggen wat je niet goed vindt maar wordt het pas moeilijk als je moet zeggen hoe het dan wel moet, en dat weet ik ook niet. gelukkig zijn er mensen als louise fresco, landbouw- en voedseldeskundige, die dat wél weet. haar nieuwe boek, hamburgers in het paradijs, staat bovenaan mijn verlanglijstje. ik hoop dat er meer mensen als zij zich uitspreken over de toekomst van ons voedsel en dat er naar ze geluisterd wordt. want dat is volgens mij hard nodig.
deze soep heb ik met lisa gemaakt toen ze net in haarlem woonde. het was zo raar om bij mijn kleine zusje op bezoek te gaan in haar eigen huis, dat gevoel vergeet ik nooit meer. ik maak die soep vaak, maar hij is nooit meer zo lekker geworden als toen. lies heeft precies hetzelfde met deze soep. een raar verschijnsel wat ik vaker tegenkom; met precies dezelfde ingrediënten wordt iets de ene keer veel lekkerder dan de andere. heimwee naar de soep van die avond dus. en naar mijn zusje, die veel te ver weg woont.
fruit een ui met een teentje knoflook en wat chillivlokken in olijf- of kokosolie tot de ui zacht is en voeg een flinke stronk broccoli toe, in roosjes gesneden. bak even mee. voeg daarna groentebouillon toe tot de broccoli net onder staat. laat koken tot de groente zacht is en doe er twee eetlepels misopasta en een avocado bij. pureer tot een mooie gladde soep en serveer met fijngeknipte platte peterselie, pompoen- of zonnebloempitten en een scheutje lekkere olijfolie.
de lekkerste appeltaart die ik ooit heb gegeten is van winkel, op de noordermarkt in amsterdam. de enorme rij om te bestellen, vaak tot halverwege de straat, doet vermoeden dat meer mensen daar zo over denken. ik hoop dat ik daar snel weer appeltaart met slagroom eet maar tot die tijd heb ik een waardig alternatief. een rauw taartje met appeltaartambitie.
ik deed wat walnoten, amandelen, dadels, gedroogde vijgen, pompoenpitten en havermout met een scheutje lijnzaad- of zonnebloemolie, een scheutje appelsap en een snufje zout in het hakmolentje van mijn staafmixer. een keukenmachine is honderd keer handiger maar die heb ik niet. meng goed tot het een min of meer egale massa is. doe er wat meer appelsap bij als het niet aan elkaar blijft plakken. doe het mengsel op een stuk bakpapier of folie en maak het plat tot het een dikte heeft van ongeveer een centimeter. snijd vervolgens twee appels in parten, meng ze met wat citroensap, koekkruiden of kaneel en een beetje ahornsiroop of agave en verspreid over de bodem. bewaar in de koelkast.
(ik gebruikte goudreinetten, echte appeltaartappels maar je kunt elke appelsoort gebruiken die je wilt. de bodem is meer een idee dan een recept, ik heb altijd allerlei soorten noten en gedroogde vruchten maar je kunt het ook van alleen walnoten en dadels maken. of van gedroogde abrikozen en amandelen. of van walnoten en rauwe cacao, belegd met peer. of, of, of. mogelijkheden genoeg. de geweldige onderzetter is overigens van emma b., de leukste woonwinkel van nederland)
met elke kilo die ik afviel, kwam er achteraf gezien een beetje anorexia bij. hoewel gewicht niet alles zegt, je doodongelukkig kunt zijn met een gezond gewicht en intens gelukkig met ondergewicht, heb ik de invloed van mijn lage gewicht steeds een beetje opzij geschoven. mijn doel was niet om af te vallen, maar elke kilo die er af ging kwam er niet meer bij. aankomen was een nachtmerrie maar wel weer een stap in de richting van beter worden en dus ook goed, of op zijn minst noodzakelijk. die tegenstrijdigheid is exemplarisch voor de hele ziekte. voortdurend schreeuwen je gevoel en je verstand elkaar tegen. natuurlijk wist ik dat het belachelijk was om zo weinig te wegen. natuurlijk wilde ik niet naar een kliniek. natuurlijk wist ik dat ik er niet uitzag. natuurlijk zag ik de starende en afkeurende, soms zelfs licht walgende blikken van mensen op straat en op mijn werk. en het belangrijkste: natuurlijk snapte ik dat het afschuwelijk was voor mensen die van me hielden om me zo te zien.
in het beginstadium van mijn eetprobleem bleef ik op ongeveer hetzelfde gewicht en viel ik hooguit een paar kilo af. ik was er de hele dag mee bezig maar dat was niet aan me te zien. en dus bleef mijn probleem van mij. dat veranderde toen ik begon af te vallen. ineens werd het zichtbaar en voelden mensen zich gelegitimeerd om er iets van te vinden en er zelfs iets van te zeggen. ik vond het vreselijk, maar kon er niets mee. net zoals ik niets kon met het dreigen van opgenomen worden in een kliniek, een schrikbeeld. nadat ik in overleg met de huisarts en mijn therapeute een ondergrens qua gewicht had afgesproken, veranderde er weinig. ik bleef afvallen, omdat ik er gewoon écht bijna geen invloed op had. en ik denk dat dat een van de grootste misverstanden is. natuurlijk heb je eigen verantwoordelijkheid en heb je iets van invloed, zoals ik al eerder heb geschreven. maar als je anorexia hebt ben je ziek. en die ziekte is vrijwel allesbepalend.
het ondergewicht op zich zorgde voor allerlei problemen. fysiek; bijvoorbeeld doordat zitten en liggen pijn deed, mijn klieren altijd opgezet waren, ik het altijd heel erg koud had, veel te vaak ziek was, vaak vreselijke buikpijn had en nog honderd vervelende dingen. maar dat was veel minder erg dan merken hoe ik zelf veranderde. ik was somber, moest belachelijk vaak huilen, was kortaf en extreem prikkelbaar. vooral mijn ouders en lisa moesten het vaak ontgelden. op de dagen dat ik had gewerkt mochten ze me niet bellen, dat eindigde namelijk altijd in een drama. ik was onaardig, egoïstisch en huilerig. dat was ik vaak maar na een dag aardig doen tegen iedereen op mijn werk al helemaal. en ik was vooral heel erg eenzaam. want niemand kon me helpen, ik moest het zelf doen. die woorden had ik vaak gehoord, en gelezen. maar ik vroeg me altijd af wat ik dan in godsnaam zelf moest doen. beter worden ja, maar hoe dan? nu lijkt het alsof dit allemaal bewuste processen zijn, waar je over nadenkt en bij stilstaat. maar ik ging echt niet bedenken hoe erg het allemaal was, dan was ik namelijk wel in bed blijven liggen. het ziek zijn werd ook de motor waar ik op draaide, gek genoeg.
nu ben ik langzaam beter aan het worden en dus ook aan het aankomen. maar dat is in tegenstelling tot eerdere pogingen niet meer alleen vreselijk. ik vind het heel erg moeilijk. en ik weeg me bijna nooit omdat ik bang ben dat het me weer helemaal gaat beheersen. maar ik kan me er nu een beetje bij neerleggen en mijn gezonde verstand krijg langzaam iets meer grip op mijn zieke verstand. ik hoop dat die eerste het wint en het inderdaad zo is dat ik leer om een normaal leven te hebben. ook al is dat een normaal leven met anorexia op de achtergrond. want wat lijkt dat me heerlijk.
graan is ondergeschoven eten. in ieder geval wel buiten die-hard natuurwinkelkringen. dat is jammer want het is veelzijdig, lekker en gezond. er zijn zo veel soorten dat ik nog lang niet alles heb geprobeerd maar ik ben hard op weg. tot nu toe is gerst mijn favoriet, en dan met name de gepelde korrel. die heet dan parelgort, pearl barley in het engels, en is ontzettend lekker. bij marqt verkopen ze nu een perfecte salade van gerst met peer en feta. op mijn lijf geschreven. en die probeerde ik na te maken, alleen had ik geen gerst maar alleen parelgort.
kook de parelgort in gezouten water, nadat je het goed gespoeld hebt in een zeef, in ongeveer veertig minuten beetgaar. dat doe je in de verhouding een deel gort, drie delen water. laat je niet misleiden door de verpakking want daar staat op dat de verhouding een op twee moet zijn maar dat eindigt in een aangekoekt drama. je hebt maar een klein beetje nodig, ik kook meestal ongeveer honderd gram voor twee personen. ondertussen kun je een rijpe peer in stukjes snijden, een halve rode ui fijn snipperen en een dressing kloppen van drie eetlepels olijfolie, twee eetlepels (goede!) rode balsamicoazijn, twee eetlepels appelazijn, zout en peper. doe de gerst in een kom, doe de ui en peer erbij en verkruimel er wat lekkere feta over. rasp er de schil van een onbespoten citroen over en knip er wat platte peterselie over fijn. breng op smaak met zout en peper.
(de geraspte citroen maakt echt alle verschil. sla dat dus vooral niet over. voor een vegan versie zou je de feta moeten weglaten maar dat zorgt wel voor een spectaculaire smaakcombinatie. zijn er eigenlijk goede veganistische alternatieven voor het ziltige en frisse van kaas als feta en jonge geitenkaas?)
dit recept is van mijn zusje en heb ik aangepast aan mijn eigen smaak. het is makkelijk, herfstig en heel erg lekker. lisa maakt het zonder de extra chilivlokken en appel maar ik hou van pittig en de appel maakt het iets zoeter.
fruit een ui met twee teentjes knoflook en doe er na een paar minuten een in stukjes gesneden pompoen en twee winterwortels bij, met een flinke eetlepel currypasta, een eetlepel kerriepoeder en wat gedroogde chilivlokken. bak even en voeg een half blik kikkererwten of witte bonen toe en een in stukjes gesneden appel met een beetje kaneel. blus af met een scheut witte wijn en doe er een blikje (biologische) kokosmelk bij en wat groentebouillon (van een blokje) tot de groenten net onder staan. laat zachtjes koken tot de groenten zacht zijn en pureer het geheel. proef op zout en peper en serveer in mooie kommetjes met wat platte peterselie of koriander als je dat hebt.
als ik boodschappen doe, ben ik altijd verbaasd over de eindeloze hoeveelheid pakjes, zakjes en kant-en-klaarmaaltijden. het lijkt tegenstrijdig. aan de ene kant is het ene na het andere kookprogramma op televisie, zijn kookboeken van bekende chefs niet aan te slepen en wil iedere zichzelf respecterende thuiskok op zijn minst een professionele messenset. aan de andere kant is er dat enorme aanbod gemakzucht. natuurlijk is het soms moeilijk om te bedenken wat je nú weer moet eten. en dan heb ik het nog makkelijk in mijn eentje, laat staan als je iedere dag voor een hongerig gezin met allemaal andere voor- en afkeuren moet koken. maar is het nu echt makkelijker om lasagne uit een pakje te maken dan om het zelf te bedenken? en is het googelen van een recept voor kip korma niet even makkelijk als het lezen van de achterkant van een pak? lekkerder in ieder geval, lijkt me. en gezonder. als je zelf nadenkt over je eten, ben je volgens mij ook een stuk beter in staat om in te spelen op wat er in het seizoen of de aanbieding is of wat je nog in de koelkast hebt. improviseren. en dat kan met heel weinig ingrediënten. zoals in deze curry, sneller dan menig (elk?) pakje en bestaande uit dingen die ik altijd in huis heb.
doe ongeveer drie eetlepels groene, rode of gele currypasta in een pan met dikke bodem en verwarm op redelijk hoog vuur ongeveer een halve minuut. giet er een blikje kokosmelk bij en roer tot de currypasta helemaal is opgelost. ik vind het lekker om er ook een paar gedroogde limoenbladeren (kaffir, kun je kopen bij de toko) bij te doen maar dat hoeft niet. ik deed er een stukje in plakjes gesneden stevige tofu bij, een handje in plakjes gesneden (kastanje)champignons, een handje bevroren tuinerwten en een handje bevroren sojaboontjes (edamame, ook bij de toko te koop). doe de deksel op de pan en laat even koken, tot je de groenten gaar genoeg vindt. schep in een mooi kommetje en bestrooi met koriander of thaise basilicum en een beetje limoensap en vissaus als je dat hebt. breng anders in ieder geval nog op smaak met zout en peper, als het te flauw is kun je er ook nog een beetje currypasta bij doen. je kunt er rijst bij eten als je het voedzamer wilt maken.
