zoals beloofd: hummus. hoewel ik n. gister al telefonisch gecoacht heb tijdens zijn hummusprimeur, (wat niet nodig was, alleen een beetje jammer dat hij geen komijn had) bij deze toch het recept. ik deed er nog wat wasabi bij, al lukt het me nooit om het helemaal zo te maken als de wasabihummus die ze bij marqt verkopen.
pureer een blik kikkererwten met twee eetlepels gemalen komijn, een of twee teentjes knoflook, een eetlepel tahin, wat citroensap en -rasp, een scheutje olijfolie en wasabi naar smaak. voeg een beetje gewoon water toe om het mooi glad te maken.
(er zijn oneindig veel hummusvariaties, dit is maar een van de opties. hummus met avocado en koriander bijvoorbeeld, met amandelen, met gedroogde tomaatjes of met gegrilde paprika. hummus is lekker bij falafel (dezelfde beginingrediënten ook), als broodbeleg, als borrelhapje met bijvoorbeeld turks of libanees brood, als dip bij mooi gesneden groenten of bij salades, zoals ik altijd doe)
zelfgemaakte falafel: dat leek me een goed idee. na wat recepten gelezen te hebben deed ik een eerste poging. niet slecht, al zeg ik het zelf. ik doe ze in de oven omdat het minder werk en minder vet is en ik het onhandig vind om ze in een pan te bakken. misschien is het wel lekkerder, verhit dan wat kokos- of zonnebloemolie in een pan met een dikke bodem en bak ze om en om tot ze mooi bruin zijn. je kunt kleine bergjes van het beslag maken zoals ik nu heb gedaan maar je kunt er ook wat grotere, plattere burgers van maken. ik at ze met sla en zelfgemaakte hummus (recept volgt nog, speciaal voor niels) maar het is natuurlijk ook heel lekker op een (volkoren) pitabroodje of op libanees brood met hummus, sla en fijngesneden rode ui.
dit recept is eigenlijk voor de eigenaren van twee van de leukste winkels van utrecht, met wie ik het een hele tijd geleden had over falafel. ik gaf ze toen een recept uit het geweldige vegalicious voor pompoenfalafel maar die is best bewerkelijk dus bij deze the easy way out:
doe een blik kikkererwten met een teentje knoflook, een half rood pepertje, een halve rode ui, de geraspte schil en het sap van een kleine citroen, wat gemalen komijn, wat korianderpoeder (ketoembar), wat olijf- of zonnebloemolie en zout in een kom en pureer. doe er vervolgens (spelt)bloem bij en meng met een spatel tot het een stevig deeg-achtige substantie is. omdat ik nog veel kruiden had heb ik er verse munt, platte peterselie en koriander door gedaan maar dat hoeft niet. dit is wel een goede manier om de stelen op te maken, daar zit heel veel smaak in en als je het pureert merk je er niks van. schep met een lepel kleine bergjes van het beslag op een vel bakpapier of vorm burgers met natte handen en doe in de oven op tweehonderd graden, ongeveer twintig minuten tot een half uurtje.
(ik gebruik bijna altijd kikkererwten en linzen uit blik van bonduelle pure, die vind ik het lekkerst. fanatici kopen ze gedroogd, weken ze zelf en koken ze daarna. ben ik veel te lui voor. de ui, knoflook en citroen raspte ik nu, dat vind ik het makkelijkst. het eindresultaat heb ik niet gefotografeerd, camera was leeg. doe ik de volgende keer). het is ook niet het meest fotogenieke eten trouwens, tenzij je uren de tijd neemt om perfecte bergjes te maken maar daar heb ik natuurlijk geen geduld voor)
een van de dingen die ik wél fijn vond van het dun zijn was de zekerheid. de zekerheid dat ik het minst at van iedereen en de zekerheid dat ik bijna altijd de dunste was. dat heeft helemaal niets te maken met een schoonheidsideaal want nogmaals, ik heb het nooit mooi gevonden. ik noem het nu zekerheid maar zeker was het natuurlijk helemaal niet want het wankelde voortdurend. toch gaf het me een houvast, en dat wordt langzaam steeds minder.
ik eet niet meer altijd het minste en ben ook niet meer altijd de dunste. mooi, zou je zeggen. dat is het ook, mooier is het zeker. maar ook heel erg moeilijk en meer dan genoeg ruimte scheppend voor andere twijfels. ineens vraag ik me af hoe anderen me zien nu ik niet meer alleen maar mager ben. het dun zijn werd een soort schild dat me beschermde tegen oordelen over mij anders dan oordelen over mijn figuur. een soort afleidingsmanoeuvre eigenlijk.
als ik inderdaad beter aan het worden ben zal ik ook weer dingen moeten gaan doen die ik jaren niet heb gedaan omdat ik nou eenmaal ziek was. dat was heel veilig en iets om me achter te verschuilen. natuurlijk ging ik niet meer uit, ik was toch ziek? natuurlijk studeerde ik niet meer, want ik was ziek. en natuurlijk hoefde ik geen relatie, ik was daar helemaal niet mee bezig want veel te ziek. die dingen worden nu langzaam weer relevant.
op een gegeven moment was ik alleen nog maar ziek en hoefde ik ook niets anders. van mezelf wel, maar mijn omgeving vond het al een wonder dat ik iedere dag wakker werd. iets meer van me verwachten dan niet omvallen was niet aan de orde.
nu ik iets minder ziek ben wordt er langzaam maar zeker weer wat meer van me verwacht. of althans, zo voelt het. dat ik hartstikke blij en dankbaar ben dat ik nu dit soort problemen heb en niet meer zo ver weg ben staat los van het feit dat het ontzettend moeilijk is. ik ben zo bang dat ik niet aan de verwachtingen zal voldoen, dat ik tegenval, en dat alles eindigt in een teleurstelling. hoe ik daar nu het beste mee om kan gaan weet ik niet. het zal wel weer iets zijn wat tijd nodig heeft.
een interessant stuk in de volkskrant vandaag, over eetstoornissen. ik vind het altijd heel troostend om wetenschappelijke dingen over mijn ziekte te lezen. op die manier lijkt het echter en minder iets wat ik mezelf aandoe. de stelling van anton scheurink, neuro-endocrinoloog, is dat anorexia en obesitas dezelfde biologische wortels hebben. ik ben er van overtuigd dat hij gelijk heeft, net als dat ik geloof dat anorexia veel overeenkomsten heeft met andere verslavingen. iets doen terwijl je weet hoe slecht het voor jou en je omgeving is lijkt mij in dit opzicht het meest essentieel. een van de onderzoeken die scheurink aanhaalt is het experiment met ratten die sterk vermagerd waren door ondervoeding. in tegenstelling tot wat je zou verwachten werden zij door de ondervoeding juist hyperactief in plaats van sloom en bleven ze eindeloos rennen in hun loopwiel. uit de metingen blijkt dat door het bewegen de beloningsstof dopamine vrijkomt, waardoor de rat dus een kick krijgt van het rennen. en dat werkt verslavend: de ratten renden steeds vaker en sneller naarmate ze minder te eten kregen en werden steeds magerder waardoor ze nóg meer hyperactief werden. een neerwaartse spiraal dus, net als bij een drugs- of alcoholverslaving. hoewel ik geen voorstander, of tegenstander zelfs, ben van dierproeven vind ik dit soort uitkomsten heel troostend. en verklaart het mijn gedrag, in ieder geval ten dele, toen mijn gewicht zo laag was. zoals scheurink zelf zegt: met mijn proefdieronderzoek zeg ik eigenlijk dat anorexia nervosa een verslaving is met neurobiologische oorzaken. tekenend voor de heersende opvatting over eetstoornissen is echter wel de vraag van de journalist: maar veel meisjes beginnen toch met afvallen omdat er zo'n slank modebeeld heerst? jezus. dit soort vragen sterken mijn idee dat er belachelijk weinig kennis is over eetstoornissen. zeker van een journalist van de volkskrant had ik iets meer verdieping en kennis verwacht. behalve een teleurstelling ook wederom een belediging van mijn intellect, als ik het zo mag zeggen. dat anorexia een zeer gecompliceerde ziekte is, blijkt wel uit de resultaten van de experimenten. er bestaat gewoonweg niet één soort anorexia, dat maakt de behandeling ook ingewikkeld. wel heel fijn dat er slimme mensen als anton scheurink zijn die zich bezighouden met de wetenschappelijke kant van eetstoornissen, in plaats van het gezweef waar ik persoonlijk niets mee heb. duidelijk is in ieder geval dat het een ingewikkelde ziekte is, en geen uit de hand gelopen schoonheidsideaal. tenminste, ik mag hopen dat dat nu wel eens duidelijk is.
cashewnoten zijn behalve een van de lievelingsdingen van mijn vader, ook een heel goed kookingrediënt. voor veganisten als vervanging van sommige soorten zuivel in bijvoorbeeld cheesecake. ga voor de gezondheidsvoordelen wel voor de ongebrande, ongezouten variant trouwens.
een van de dingen die ik met cashews maakte was deze cashewcrème. gewoon lekker. bij salades, met brood als borrel, op brood, als basis voor op een quichebodem, of zo, met een lepeltje.
pureer een cup cashews met een cup witte bonen, lekkere olijfolie, wat mosterd, citroensap en peper en zout.
(die cups in recepten stonden me altijd nogal tegen, tot ik bedacht dat het niet zo veel uitmaakt wat de precieze hoeveelheid is, zolang de verhoudingen maar kloppen. zo ook hiermee dus, ik gebruikte mijn koffiekopjes. verder gebruikte ik gewoon grote witte bonen uit blik)
het lijkt steeds moeilijker te worden dat mijn zusje zo ver weg woont. 'zo ver' is natuurlijk heel betrekkelijk, want het is haarlem en geen sydney. maar haarlem is ook geen utrecht en ik vind alles te ver zolang ik niet met haar in één huis woon. lisa is de perfecte zus, in bijna alles. we hebben wel eens, best vaak eigenlijk, ruzie maar dat duurt nooit lang en gaat gek genoeg altijd om belachelijk onbelangrijke dingen.
het is raar dat ze voor mijn gevoel nog steeds mijn kleine zusje is terwijl ze al een hele tijd op zichzelf woont en heel volwassen is maar ik vermoed dat dat ons hele leven zo blijft. mijn oma heeft dat nog steeds met haar zus en zij is bijna tachtig.
als ik bij lisa ben vind ik het altijd zo bijzonder om te zien hoe goed het met haar gaat, hoe verstandig ze is en ook om te merken hoe leuk de mensen om haar heen haar vinden. bij marqt of lush bijvoorbeeld, waar ze werkt. ik ben dan, en eigenlijk altijd, zo ontzettend trots en blij dat ik bij haar hoor.
we zijn in veel dingen precies hetzelfde, onder andere qua garderobe, maar ook heel verschillend. we hebben totaal andere karakters en ik denk dat dat juist goed is. ik kan veel leren van de manier waarop zij met moeilijke dingen omgaat en zij vast ook wel eens iets van mij. zoals lies al een keer treffend zei: ik voel me altijd zo half zonder jou. en zonder overdrijven is dat precies hoe het voelt. ik ben ook veel meer mezelf als ik bij haar ben, zo is het gewoon.
afgelopen dagen was ik dus bij lies in haarlem. geweldige stad, en een plek waar ik best graag zou willen wonen. je merkt duidelijk dat het dicht bij amsterdam is, vooral qua winkels en horeca. waar utrecht, vind ik in ieder geval, heel behoudend is vind ik haarlem echt een openbaring wat originaliteit betreft. we aten zondag goddelijke pompoensoep bij de mooije benjamin, een van de leukste plekken van de stad. behalve heerlijke soep, sapjes en broodjes hebben ze daar ook lieve bediening én koffie van boot. helemaal op mijn lijf geschreven dus. daarna hadden we afgesproken met vriendinnen van lies bij meneer paprika, een speelgoedwinkel met café waar vooral heel erg veel kinderen zijn. en waar ze blijkbaar hele leuke stoeltjes verkopen.
afgezien van het noodweer (in een paar uur veranderde de stad in rusland) was het heerlijk om een paar dagen in haarlem te zijn. maar was het vreselijk om lies weer achter te laten, hoe ik het ook wend, keer of relativeer. toch tijd om te verhuizen misschien?
nadat ik vanmorgen het stuk van aaf brandt corstius in het volkskrant magazine over joggen las, ging ik ook maar braaf op weg (goede terugkeer van het woord joggen trouwens, die hou ik er in. veel meer van toepassing dan hardlopen als je mij ziet bewegen namelijk). ik dacht tijdens het lopen aan van alles, en onder andere aan anijsmelk. dat wilde ik wel weer eens, maar dan niet die blokjes suiker uit de supermarkt maar zelfgemaakt. en dat je dan niet moet zeven enzo want daar heb ik toch geen zin in. in een thee-ei dus, die anijszaadjes, of in een theefilter. ik vond het boven verwachting lekker, terwijl ik helemaal geen warme melk-persoon ben. (dat klinkt trouwens wel heel treurig, een warme melk-persoon. zouden die bestaan?)
doe een glas (plantaardige) melk naar keuze (ik gebruikte gewone ongezoete sojamelk) in een steelpannetje met eventueel een paar druppels stevia en een thee-ei of theefilter met een halve theelepel anijszaadjes. ik deed er nu ook twee gekneusde kardemompeulen bij. maak op laag vuur warm en zet even weg zodat de smaak goed kan intrekken. warm daarna opnieuw even op, zorg dat het niet overkookt, bestrooi eventueel nog met een beetje kardemompoeder, en drink het met muziek en een dekentje op de bank op. speaking of comfort.
(ik kocht de anijszaadjes bij de groene winkel maar je kunt ze behalve bij natuurwinkels ook vaak bij marokkaanse of turkse winkels kopen. ze worden muisjes genoemd omdat de zaadjes iets hebben wat er een beetje uitziet als een staart. grijze muisjes in dit geval dus, nog zonder gekleurd suikerlaagje. na het maken van de melk ben ik begonnen met het lezen van de genezing van de krekel van toon tellegen, een boek dat ik gisteren naar aanleiding van een stukje op mijn blog kreeg van een bijzonder iemand. de voorkant, de schrijver en het onderwerp beloven veel goeds)
ik snap het niet. mensen die van kou houden, van sneeuw ook. die het hééééérlijk vinden, en zóóóóó mooi, die wóndere witte wereld. mooi ja, als je binnen kunt blijven. ik wil heel erg graag dat het ophoudt en dat ik weer gewoon onoplettend naar mijn werk kan fietsen in plaats van als een verkrampte bejaarde de bus in te schuifelen en daar opeengepakt te staan (!) met de rest van laf utrecht. sinds ik dinsdag het woord lente in een sms las, is mijn verlangen naar een nieuw seizoen ongeveer verduizendvoudigd.
om een beetje op te warmen maakte ik vandaag broccolisoep, met veel chilivlokken. behalve dubbel verwarmd door de gember en chili voel ik me altijd extreem gezond als ik broccoli eet én vind ik deze soep echt heel lekker, vooral door de avocado. als je niet van pittig houdt of niet zit te wachten op extra warmte kun je de chili weglaten.
fruit in een grote pan met kokosolie of andere olie een of twee uien met twee tenen grof gehakte knoflook, wat plakjes gember en wat (veel!) chilivlokken tot de ui mooi zacht is. voeg dan twee grote stronken in stukken gesneden broccoli toe en bak even mee. snijd een grote appel in stukken en doe samen met genoeg water tot alles net onder water staat bij de broccoli. kook tot je makkelijk in de broccoli kunt prikken en pureer het geheel samen met twee flinke lepels misopasta, wat munt en een avocado mooi glad. serveer gloeiend heet met wat platte peterselie als je dat hebt, wat pitten, een beetje citroensap en een scheutje lekkere olijfolie.
(zoals met alle soep: hoe kleiner je de groenten snijdt, hoe sneller het gaar is. laat het in dit geval niet te lang koken, dan wordt de broccoli bruin en minder lekker. als je geen miso hebt kun je ook gewoon bouillon (blokjes) gebruiken. miso kun je bij elke toko en in veel natuurwinkels kopen)
ik hou van snel en makkelijk, zo veel is vast al duidelijk geworden. shortcuts dus, bij gebrek aan een goed nederlands woord. zo ook voor deze muesli, granola, of hoe je het ook wilt noemen. deze muesli is net zo knapperig als de echte allemansvriend cruesli maar dan zonder de enorme hoeveelheid suiker en andere toevoegingen.
omdat natuurwinkelmuesli duur is en ik muesli met chaikruiden lekker vond klinken, maakte ik het zelf. als basis gebruikte ik vier koren-vlokken van de groene winkel en een zakje chai van yogi. dat zijn alleen maar kruiden, er zit dus geen thee in. let daar wel op als je chai koopt want dat verschilt per merk, en ik denk niet dat het lekker is om op theeblaadjes te kauwen. dit is een van de vele variaties, je kunt je muesli helemaal naar eigen smaak samenstellen. zorg wel dat je gedroogde vruchten zoals rozijnen pas toevoegt nadat het in de oven is geweest want die verbranden meteen en dan eindig je met bittere ellende. letterlijk.
doe voor een pot muesli ongeveer een halve zak vier koren-vlokken, wat gemengde ongebrande noten en/of pitten, twee opengeknipte zakjes chai, wat extra kaneel, zwarte peper en gemberpoeder, een handje gierst, wat kokosolie en wat agavesiroop, honing of ahornsiroop. meng alles goed en spreid uit op een bakplaat. doe in de oven op honderdtachtig graden en hussel af en toe om. de muesli is klaar als het lichtbruin is, duurt ongeveer twintig minuten. als het is afgekoeld kun je er nog wat rozijnen en wat in stukjes gesneden dadels doorheen doen.
(ik doe de muesli in een weckpot of andere glazen pot (de grote appelmoespotten zijn heel geschikt, net als de grote notenpastapotten, bewaren dus!) en doe er een etiket op om het af te maken. ook een goed cadeau trouwens. in plaats van vier-koren vlokken kun je bijvoorbeeld ook zeven koren-vlokken gebruiken, of gewoon havervlokken en de gierst kun je ook makkelijk weglaten)
opeens vallen er woorden als genezingsproces en afbouwen tijdens therapie. dat is even wennen na een hele tijd waarin ik het gevoel had dat ik geen stap vooruit kwam, ondanks al dat gepraat. ongeveer een anderhalf jaar geleden was ik op mijn laagste gewicht en hing de dreiging van opgenomen worden in een kliniek boven mijn hoofd. dat wilde ik niet, en dat is licht uitgedrukt. alles in me zei dat ik dat niet moest doen, dat ik op mijn eigen manier beter moest worden. bijna alles in me, want toch twijfelde ik voortdurend. ik heb alle folders en boeken over klinieken gelezen en zelfs een telefonisch intakegesprek gehad met de eetstoornisafdeling van een ziekenhuis in de buurt. na dat gesprek was ik alleen maar gesterkt in mijn idee dat een opname voor mij geen optie was, niet echt. afgezien van het feit dat je voortdurend in een groep bent (voor iemand die graag alleen is, echt een schrikbeeld), ongeveer de hele dag therapie hebt, allerlei dingen moet eten waar je niet achter staat (niet alleen mijn eetstoornis niet, ik ook niet) en je hele leven op pauze moet tijdens je opname leek het grootste probleem me de periode erna. ik ben er van overtuigd dat ik zou zijn aangekomen in een kliniek, omdat ik gezagsgetrouw ben en ik braaf zou doen wat me opgedragen werd. dat heeft alleen niet zo veel met beter worden te maken geloof ik. fysiek beter ja, en natuurlijk zal dan ook een deel van je geestelijke problemen minder worden. maar echt van binnenuit beter worden op mijn eigen manier, wat ik nu hopelijk aan het doen ben, heeft me altijd verreweg het beste geleken. en ik ben zo ontzettend dankbaar en blij dat het niet nodig is geweest. dat mijn lichaam het vol heeft gehouden, dat ik niet gedwongen opgenomen ben en dat ik me ook niet heb laten overhalen om het toch maar wel te doen. dankbaar is het goede woord want ik heb blijkbaar een sterk lichaam dat het allemaal heeft volgehouden, hoe slecht ik er ook voor zorgde. je hebt natuurlijk niets te zeggen over de sterkte van je lichaam en het volhouden is dan ook niet mijn verdienste of een prestatie, het is gewoon geluk. een keer flauwvallen was al genoeg geweest, dan was het allemaal anders gelopen.
wat voor mij heel veel verschil heeft gemaakt is de objectieve vaststelling dat ik depressief was. dat had mijn therapeute wel eens gesuggereerd maar daar had ik niet bepaald oren naar. aanstellerij, modeziekte: doe ik niet aan. toen ik toch maar een afspraak maakte met de psychiater die aan human concern verbonden is, was zijn diagnose wel heel duidelijk. 'je bent gewoon hartstikke despressief', waren zo ongeveer zijn eerste woorden na het horen van mijn verhaal. de ópluchting die dat gaf! het had een naam, het werd gezegd door een slimme deskundige man en niet door iemand die van me hield en, het allerbeste kwam nog, er zijn pillen tegen.
hoewel ik in eerste instantie nooit had gedacht dat ik zou beginnen aan antidepressiva, was ik ondertussen zo wanhopig geworden dat ik alles wel wilde proberen. nu zijn er honderden soorten pillen dus was het even zoeken naar de goede. een paar weken nadat ik een nieuwe combinatie aan het proberen was bleek het inderdaad te werken. depressief zijn kun je niet uitleggen. natuurlijk is het een modeziekte en roepen mensen veel te makkelijk dat ze depressief zijn als ze een slechte dag hebben, of twee. maar dit was anders. ik was nog steeds bepaald geen zonnetje maar een goed voorbeeld was dat ik al maanden iedere morgen huilend opstond en dat na een paar weken gewoon ophield. alsof de zwarte wolk in mijn hoofd langzaam een beetje wegtrok, het in ieder geval grijs werd en iets helderder. toen het allemaal een beetje stabiliseerde en ik wat rustiger werd, kon ik me eindelijk concentreren op mijn andere problemen.
nu gaat het allemaal een stuk beter maar die pillen blijf ik voorlopig slikken. zoals mijn psychiater zei: mensen met een depressie maken een stofje in hun hersenen niet aan wat gezonde mensen wel aanmaken en dat vervang je door antidepressiva. zo simpel is het. niets meer en niets minder. daar hou ik me aan vast, ik ben er van overtuigd dat hij weet wat het beste is. ik vond het niet makkelijk om te beginnen met die pillen en vind het nog steeds geen fijn idee. daarom stoor ik me wel eens aan mensen die zeggen dat ze 'nooit aan die troep zouden beginnen', vinden dat je zelf je problemen moet oplossen en met antidepressiva kiest voor de makkelijke weg. ze moesten eens weten. die problemen moet je natuurlijk zelf oplossen en geloof me, die waren er nog in overvloed. om dat te kunnen doen moet je alleen wel normaal en helder kunnen nadenken en dat lukt niet als je de hele dag aan het proberen bent om niet in huilen uit te barsten en bent vergeten waarom je wilt opstaan, laat staan waarom je beter wilt worden.
ik roep absoluut niet op tot medelijden met mij of anderen met een depressie, eetstoornis of andere ziekte. medelijden is het laatste waar, en laat ik voor mezelf spreken, ik op zit te wachten. een klein beetje minder oordeel zou wel fijn zijn, want begrip is veel te veel gevraagd als ik zélf niet eens snap hoe het allemaal zit. ik denk ook dat er een groot deel van de verantwoordelijkheid bij mij ligt. als ik niet eerlijk ben en niets vertel over mijn ziekte kan ik ook geen begrip van anderen verwachten. in stilte gaan zitten lijden onder het mom van geen aansteller of aandachttrekker willen zijn en het zelf op willen lossen is denk ik in veel gevallen niet bepaald de manier om beter te worden. iedereen doet het op zijn eigen manier, dat snap ik en dat moet ook. dit is mijn manier, niets meer dan dat.
vandaag begon ik met een smoothie van een peer, wat blauwe bessen, een stukje geschilde komkommer, een stukje geschilde en in plakjes gesneden gember, een handje gemengde kiemen, wat citroensap en een hand spinazie. mijn nieuwe smoothietactiek is om eerst het vocht (in dit geval gewoon water) te staafmixen met de spinazie en daarna de rest erbij te doen, zo wordt het makkelijker mooi glad. als het dan te dik is kun je er later nog wat water bij doen natuurlijk.
eerder dan verwacht was hij er. de viva van deze week, met een stukje over mij en mijn blog er in. ik vind het heel indrukwekkend en vreemd om mezelf in een tijdschrift te zien, al is het maar een klein stukje en is de foto gelukkig niet al te duidelijk. ik ben ontzettend benieuwd hoe de reacties zullen zijn, en of er überhaupt reacties komen. het is een raar idee dat wildvreemden nu ineens heel persoonlijke dingen over me weten en viva-lezeressen op mijn werk me misschien zullen herkennen. dat was ook al zo toen ik begon met deze blog en nog wat meer toen ik het stuk voor de groene meisjes had geschreven maar dit is toch weer heel anders. ineens begin ik te twijfelen of dit nou wel is wat ik wil, al die openheid. en ben ik ineens bang voor de mening van anderen, en hun oordeel. maar trots overheerst, het is doodeng maar wél wat ik wil. meestal. het is weer een nieuwe stap, hopelijk in een nog betere richting.
gisteravond at ik na een dag werken een salade van groenten die ik 's ochtends al in de oven had gedaan. als je de groenten liever warm eet kun je ze ook 's ochtends snijden, op een bakplaat leggen en de oven aanzetten als je thuiskomt. ik vind het altijd heel fijn om dat al gedaan te hebben, zodat ik 's avonds alleen alles bij elkaar hoef te doen. wat ik de laatste tijd vaak eet zijn geroosterde rode uien; in de oven worden ze zacht en zoet. omdat ik een hekel heb aan het schillen van ui snijd ik alleen de bovenkant eraf en doe ik ze in de oven. na ongeveer een half uurtje zijn ze zacht en kun je ze zo uit hun schil duwen.
de rode uien roosterde ik dus met wat knolselderij, wat gehalveerde champignons en een klein stukje pompoen ongeveer een half uurtje op tweehonderd graden. daarna deed ik er een klein stukje avocado en een handje sprouty bij en besprenkelde ik het met citroensap en hele lekkere pompoenpitolie die ik van kat heb gekregen. niet vergeten om op smaak te brengen met zout en peper. natuurlijk strooide ik er ook nog wat geroosterde pitten over. met een beetje quinoa of ander graan maak je het makkelijk wat substantiëler. ook lekker als lunch!
(sprouty kun je bij de natuurwinkel kopen. kiemen eet ik veel. ze zijn heel gezond en erg lekker. gemengde kiemen doe ik vaak door mijn smoothie en ik ze bijna altijd bij mijn salades. er zijn heel veel verschillende soorten en ze zijn niet duur dus het is het uitproberen waard. als je geen natuurwinkel in de buurt hebt kun je bij de supermarkt wel vaak alfalfa kopen. dat zijn ook kiemen, net als taugé)
een paar dagen geleden heb ik me op aanraden van kat opgegeven voor de smoothie challenge van young and raw. dat klinkt als een grotere uitdaging dan het is want het houdt alleen maar in dat je iedere dag een nieuw smoothierecept gemaild krijgt, dertig dagen lang. omdat ik nooit recepten gebruik voor smoothies merk ik dat ik toch steeds weer dezelfde dingen maak. dit is een uitgelezen (gratis!) kans om mijn smoothiehorizon te verbreden dus.
young and raw is voorstander van het blenden van alle soorten groente en fruit en adviseert geen juicer te gebruiken omdat er dan veel goede stoffen verloren gaan en het je bloedsuikerspiegel kan ontregelen. ik vraag me af hoe dat nou precies zit. het uitzoeken waard in ieder geval.
voor nu laat ik mijn sapcentrifuge met liefde in de kast staan en maakte ik vanmorgen deze 'vitamin e skin booster' gewoon met mijn geliefde staafmixer.
doe een handje blauwe bessen, een bevroren banaan, een handje spinazie, wat geraspte gember, een kwart geschilde komkommer, wat chiazaadjes met kokoswater of gewoon water in een kan en mix tot het glad is. ik deed er ook nog wat ijsblokjes bij.
op een gegeven moment werd het moeilijk te zien waar ik ophield en de anorexia begon. niet alleen voor mijn omgeving, ook voor mij. zelf had ik ook geen idee meer wie ik was, welk deel ziek was en in hoeverre de ziekte meebesloot over alles wat ik deed. een goed voorbeeld was het sporten. dat deed ik omdat ik het fijn vond dat ik even niet piekerde als ik aan het hardlopen was maar zeker ook omdat ik dan weer wat van het eten dat ik niet gegeten had verbrandde. en in plaats van af en toe lopen werd het iets wat móest, zo vaak mogelijk. of het nou sneeuwde, glad was, stormde of regende. van energie was geen sprake dus mijn lichaam stond niet echt te springen om zonder brandstof nog wat energie over de balk te smijten. ik liep dus vooral heel langzaam in plaats van hard.
nu loop ik sinds een tijdje weer, niet zo ver en niet zo hard maar dat vind ik prima. hoewel ik niet bepaald het sport-type ben en ik me er dus wel altijd even toe moet zetten om te gaan, gaat het best goed. ik heb meer energie, loop steeds makkelijker en vind het vooral heel lekker om buiten te zijn. voor mij is sporten ook echt iets wat bij het beter worden hoort, bij het normale mensen-leven in de echte wereld. voor mijn omgeving is het wel eens moeilijk om te zien geloof ik, vooral omdat ze bang zijn dat ik het om de verkeerde redenen doe en het weer dwangmatig wordt. het enige wat ik aan die twijfel kan doen is zorgen dat het zo goed blijft gaan als het nu gaat. blijven eten dus als ik wil blijven sporten en stoppen als ik te moe ben. wat klinkt dat oneindig veel makkelijker dan het is.
vanmorgen vroeg ben ik voor het eerst naar het natuurgebied bij de vecht gefietst, wat vlak bij mijn huis bleek te zijn. het is daar zo belachelijk mooi dat het hardlopen niet echt opschoot omdat ik steeds stopte om foto's te maken maar het was geweldig. het bos, het water, de stilte en alle vogels maakte het een echt cliché zondagmorgen/ansichtkaart-geheel.
toen ik thuiskwam maakte ik een hele groene smoothie van een handje spinazie, een paar stukjes ananas, een bevroren banaan, een kiwi, een handje gemengde kiemen, wat koriander en peterselie, tarwegraspoeder, chiazaadjes, ijsblokjes en kokoswater. het tarwegraspoeder en de chiazaadjes kun je weglaten als je dat niet hebt en het kokoswater kun je makkelijk vervangen door sojamelk of een ander soort (granen)melk.
(kokoswater is echt in opkomst in nederland, en heeft allerlei gezondheidsvoordelen. geen wondermiddel nee, maar die bestaan ook niet. fijn dat het voedingscentrum dat nog even benadrukt en er bovendien bij zegt dat de goede stoffen van kokoswater ook heus wel in andere dingen zitten (ja, en?) en het meer calorieën bevat dan light-frisdrank. om het overzichtelijk te houden vergeten ze te vermelden wat er wél in frisdrank zit: heel veel troep en niets wat ook maar op iets gezonds lijkt. ik vind het schokkend hoe een door de overheid gesubsidieerde instantie als het voedingscentrum zo krampachtig vast kan houden aan totaal achterhaalde concepten als de schijf van vijf en light-producten. om nog maar te zwijgen over de promotie van gesponsord onzineten als becel en ontbijtkoek.
op de onderste foto staat een sinaasappel met kruidnagel. dat deden mijn moeder en oma vroeger altijd in de winter en ik kreeg er nu een van evelien, mijn tante. mijn huis rook heerlijk, tot hij ging schimmelen en ik een nieuwe besloot te maken. niet echt mijn soort klusje want het vergt nogal wat geduld. gelukkig had ik nog maar één sinaasappel)
soms heb je een boek waaruit je het liefst de hele tijd wil voorlezen. dat is eigenlijk nooit een goed idee want het is heel irritant voor anderen en als je alleen bent is het behalve vrij zinloos ook een beetje treurig als je hardop gaat vertellen wat voor leuks je nu weer leest. toch is die drang soms moeilijk te bedwingen. net als de neiging om anderen boeken, muziek en films op te dringen die ik zelf geweldig vind.
iemand die ik het liefst de hele dag met iedereen wil delen is sylvia witteman. zij is zo iemand die alles is wat ik graag wil zijn. en dan heeft ze ook nog zo'n ontzettend leuke man (hoofdredacteur van de volkskrant philippe remarque) , zo lijkt het althans, en ontzettend leuke kinderen. na het lezen van dit (verkorte versie) interview met haar en haar man in vrij nederland bedacht ik dat ik een gezin wil als zij hebben. later. als ik groot ben enzo. dan wil ik ook graag haar kooktalent erbij als het even kan.
ik heb al haar boeken verslonden, en was dan ook heel blij met dit cadeautje van mijn moeder. de recepten zijn ook echt de moeite waard, al is het alleen al om de verhalen. kopen dus! of lenen, maar dit zijn boeken die je wilt hébben. ik in ieder geval wel, al heb ik die afwijking met vrijwel alle boeken.
nu ik toch bezig ben,
keaton henson
(sweetheart, what have you done to us is ook zo mooi)
muziek is voor mij echt onmisbaar, zo ook afgelopen maandag. toen heb ik noodgedwongen mijn ontzettend lelijke kledingkast opgeruimd, aangezien ik de deur niet snel genoeg meer dicht kreeg voordat alles eruit viel. ik heb een hekel aan dat klusje dus muziek was een goede afleiding. zoals altijd heb ik me weer verbaasd over de hoeveelheid kleren die ik wel mooi vind maar nooit aan heb. zonde eigenlijk. van het eindresultaat heb ik maar geen foto gemaakt want het is weliswaar minder erg, maar nog niet bepaald netjes. ik heb geen geduld voor dit soort dingen, na een halve plank ben ik het wel weer zat en ga ik steeds slordiger opvouwen. om vervolgens te eindigen met alles op een hoop schuiven en dat op een plank proppen. er is hoop gelukkig. omdat mijn zusje belachelijk netjes kan opvouwen, heel veel geduld heeft en het nog léuk vindt ook om kledingkasten op te ruimen wacht ik wel tot zij het wil doen. ooit. de deur kan in ieder geval weer dicht.
(de vogelonderzetter die toevallig ook op deze foto staat is van emma b in utrecht. ben ik zo blij mee)
vorige week was ik voor het eerst in een hele tijd weer eens bij mijn vader in den oever, in de kop van noord-holland. ik heb daar in de buurt zelf ook gewoond, ongeveer vijf jaar. toch voel ik me daar een toerist. utrecht, dat is thuis. het is wel heel mooi bij hem in de buurt, dat zie ik nu veel beter dan vroeger. toen was alles vooral heel ver weg van de bewoonde wereld en met name ver weg van utrecht, waar ik voor mijn gevoel veel meer hoorde. nu merk ik hoe lekker schoon de lucht is en hoe rustig het is en hoe bijzonder het is dat je lopend naar zee kunt.
het was heerlijk om weer eens een paar dagen in den oever te zijn. toen ik weer naar huis ging kreeg ik eieren mee van de boerderij van de beste vrienden van mijn vader. zij en hun kinderen zijn een van de weinige dingen die ik mis als ik in utrecht ben. hoe lang ik ze ook niet gezien heb; altijd als ik binnenkom voel ik me meteen thuis en lijkt het alsof ik nooit ben weggeweest. heel bijzonder. en ik blijf me verbazen over de kinderen, die voor mijn gevoel gister nog de baby en peuter waren op wie ik paste maar inmiddels bijna net zo lang zijn als ik. ik kan het ook nooit nalaten om dat niet alleen te denken maar ook nog zo'n beetje te mompelen, net als bejaarden en tantes dat doen. een sentimentele oude vrouw, en ik ben nog niet eens drieëntwintig. dat belooft wat.
met die eieren maakte ik een heel lekker ontbijtje, gebaseerd op een recept van mijn zusje. pannenkoeken. maar dan wel, hoe kan het ook anders, gezond.
meng voor een havermout-gierst-appelpannenkoek twee eiwitten met een geraspte appel, een beetje kokos, wat rozijnen, een paar handjes havermout, een klein handje gierst, een beetje kaneel, wat stevia naar smaak, wat chiazaadjes als je dat hebt en een snufje zout. verhit in een koekenpan een beetje olie, en doe het beslag erin. bak op een matig vuur tot je de pannenkoek om kunt keren. doe dat, tip van mijn zusje, door de pannenkoek op een bord te laten glijden en hem dan met de rauwe kant naar beneden weer in de pan te doen. op die manier blijft hij heel en eindigt het niet in een pannenkoekscramble. zet het vuur laag als je het idee hebt dat het te snel gaat, anders is de buitenkant verbrand voordat de binnenkant gaar is. je kunt de pannenkoek zo eten, maar het is nog lekkerder met ahornsiroop, agavesiroop of honing, een beetje notenpasta of (en!) wat (suikervrije) jam. het is lekkerder dan de foto doet vermoeden trouwens.
(als je geen eieren eet kun je egg-replacer gebruiken van de natuurwinkel of een lijnzaad-ei maken door een eetlepel gemalen lijnzaad met drie eetlepels kokend water te mengen en dat even te laten staan. werkt net als ei bindend. je kunt verder in je pannenkoek doen wat je lekker vindt. vanille-extract, blauwe bessen en banaan is bijvoorbeeld een hele goede combinatie. vanille-extract kun je bij de natuurwinkel kopen. het is duur maar heel geconcentreerd dus je doet er lang mee en alles is beter dan die vieze chemische nep-vanille. ook lekker om een beetje van in je yoghurt te doen trouwens. terug naar de pannenkoeken. banaan en diepvrieskersen. of banaan, geraspte wortel en citroenschil. de onderste foto is met vanille-extract, maanzaad en sinaasappelsap een een klein beetje agave. je kunt alles aan de basis van havermout en ei toevoegen en het is dus ook een handige manier om restjes op te maken. ik doe er ook wel eens wat amandelmelk bij, dan wordt het wat minder droog. rijstolie, wat ik nu gebruikte, is net als kokosolie rijk aan gezonde stoffen en is geschikt om in te bakken omdat het goed tegen hoge temperaturen kan. in de natuurwinkel heb je heel veel soorten jam zonder toegevoegde suiker. het heet dan alleen geen jam want dat mag alleen als er minstens zestig procent suiker is toegevoegd. ik heb vaak zonnefruit van zonnatura, die kun je gewoon bij de supermarkt kopen. bij de natuurwinkel kun je ook gierst kopen, dat kun je ook weglaten maar geeft iets knapperigs wat ik heel lekker vind. chiazaadjes zijn verkrijgbaar bij de natuurwinkel, de tuinen, de vitamin store of online)
